Garbiński Jerzy

Jerzy Garbiński (1896-?), pułkownik pilot Wojska Polskiego.

Urodził się 22 maja 1896 roku w Lipecku (gubernia Tambów). W 1913 roku rozpoczął edukację na wydziale agronomicznym Politechniki Lwowskiej. Nie ukończył jednak uczelni. 1 sierpnia 1914 roku rozpoczął naukę w Szkole Kawalerii w Twerze. Później służył na froncie pierwszej wojny światowej w 12. pułku ułanów. W okresie od marca do grudnia 1916 roku szkolił się na pilota w Szkole Pilotów w Gatczynie. Po jej ukończeniu trafił na front rosyjsko-niemiecki w składzie 37. oddziału lotniczego. 4 lipca 1917 roku został ranny w wyniku ostrzału niemieckiej artylerii przeciwlotniczej. Następnie był instruktorem w Szkole Oficerskiej Obserwatorów w Eupatorii. Po utworzeniu polskich korpusów w Rosji znalazł się w składzie II. polskiego oddziału awiacyjnego (II. Korpus Polski). Wykonał kilka lotów rozpoznawczych. Po bitwie pod Kaniowem został wzięty do niewoli i osadzony w obozie jenieckim w Białej Podlaskiej.

W październiku 1918 roku Jerzy Garbiński uciekł z niemieckiej niewoli i przedostał się do Warszawy. Tam zaangażował się w prace tajnego Związku Lotników. Był instruktorem pilotażu w Wojskowej Szkole Lotniczej w Warszawie. 30 maja 1919 roku wyznaczono go oficerem sztabowym w IV. grupie lotniczej. Obowiązki przestał pełnić 23 grudnia 1919 roku. Przez krótki czas dowodził 581. eskadrą Salmsonów. Później był szefem pilotażu we Francuskiej Szkole Pilotów w Warszawie (od maja 1920 roku w Dęblinie). 7 lipca 1920 roku awansował na rotmistrza, a 1 sierpnia przejął obowiązki komendanta szkoły z rąk francuskiego oficera mjr. Roberta de Chivré. W tym samym czasie Francuska Szkoła Pilotów przeniosła się do Bydgoszczy. Jerzy Garbiński stał na czele bydgoskiej szkoły pilotażu aż do listopada 1928 roku. W międzyczasie, 15 sierpnia 1924 roku otrzymał awans na majora. Od listopada 1928 do lutego 1931 roku dowodził I. dywizjonem liniowym w poznańskim 3. Pułku Lotniczym. W Wielkopolsce doprowadził do podniesienia poziomu wyszkolenia personelu latającego, a ponadto zagrał w tym czasie epizodyczną rolę w filmie „Gwiaździsta eskadra”. W latach 1932-1933 Garbiński był dowódcą bazy lotniczej w 2. Pułku Lotniczym w Krakowie. Od listopada 1933 roku przez dwa lata był komendantem Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Po roku przesunięto go na stanowisko dowódcy 5. Pułku Lotniczego w Lidzie. Był dowódcą jednostki do sierpnia 1939 roku, kiedy to w ramach mobilizacji rozformowano polskie pułki lotnicze.

Jerzy Garbiński był przede wszystkim doświadczonym instruktorem i wychowawcą. Był jednym z tych oficerów, których ciężka praca dała efekt w postaci wykształcenia grupy znakomitych lotników. Garbiński był instruktorem jeszcze w armii rosyjskiej. Przez wiele lat stał na czele polskich szkół lotniczych. Stosunkowo późno trafił do linii, lecz pełnienie funkcji dowódcy dywizjonu oraz komendanta bazy lotniczej bez wątpienia przygotowało go do objęcia stanowiska dowódcy pułku lotniczego.

Lista jednostek, w których Jerzy Garbiński służył lub dowodził i stanowisk, które pełnił

• 12. pułk ułanów (Imperium Rosyjskie);

• 37. oddział lotniczy (Imperium Rosyjskie);

• Szkoła Oficerska Obserwatorów – instruktor (Imperium Rosyjskie);

• II. polski oddział awiacyjny;

• Wojskowa Szkoła Lotnicza – instruktor;

• IV. grupa lotnicza – oficer sztabowy;

• 581. eskadra Salmsonów – tymczasowy dowódca;

• Francuska Szkoła Pilotów – szef pilotażu, komendant;

• Niższa Szkoła Pilotów – komendant;

• Centralna Szkoła Podoficerów Pilotów – komendant;

• 3. Pułk Lotniczy – dowódca I. dywizjonu liniowego;

• 2. Pułk Lotniczy – dowódca bazy lotniczej;

• 5. Pułk Lotniczy – dowódca.

Bibliografia
Francuska Szkoła Pilotów 1919-1920, Bydgoszcz 1921.
Niestrawski Mariusz, 3. pułk lotniczy w okresie dowodzenia ppłk. pil. Władysława Kalkusa, [w:] Aeroplan, r. 2013, nr 2, ss. 36-40.
Zieliński Józef, Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921-2000, Poznań 2001.

Mariusz Niestrawski