Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych

Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych (1919-1922), placówka szkoląca obserwatorów lotniczych dla potrzeb Wojska Polskiego.

Została otwarta 1 sierpnia 1919 roku na lotnisku mokotowskim w Warszawie. Komendantem mianowano por. obs. Wiktor Szandorowski, a instruktorami byli francuscy i polscy oficerowie. W charakterze instruktorów w szkole pracowali między innymi: kpt. Julian Słoniewski, kpt. Stanisław Bielawski, por. Czesław Filipowicz, por. Stanisław Gogoliński, por. Mieczysław Przybyłowicz, por. Stanisław Kuźmiński. Początkowo jedynym pilotem był ppor. pil. Wacław Makowski, później przez pewien czas obserwatorów „woził” ppor. pil. Antoni Ernest Mroczkowski. Kursantów nauczano według regulaminów francuskich. Pierwotnie kursantów obsługiwały samoloty warszawskiej II. Wyższej Szkoły Pilotów, a następnie 4. eskadra wywiadowcza i eskadra SAL 581. Kandydaci na dyplomowanych obserwatorów wywodzili się z Armii Polskiej we Francji, Sił Zbrojnych Polskich w dawnym zaborze pruskim i Wojska Polskiego. Na początku 1920 roku szkoła została przeniesiona do Torunia. W czerwcu placówka zawiesiła działalność, a w następnym miesiącu instruktorzy i personel wyselekcjonowali 9 najlepszych samolotów i wyruszyli na front jako „toruńska eskadra wywiadowcza”. Jesienią szkoła wznowiła szkolenie obserwatorów. W listopadzie 1921 roku komendanturę nad OSOL objął ppłk pil. Antoni Buckiewicz. W 1922 roku nazwa placówki została zmieniona na Szkoła Obserwatorów i Strzelców Lotniczych.

Bibliografia
Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.
Mordawski Hubert, Polskie lotnictwo wojskowe 1918-1920. Narodziny i walka, Wrocław 2009.
Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w latach 1918-1939, Warszawa 1989.
Wójcik Waldemar, Wojskowe szkolnictwo lotnicze 1919-1920, [w:] Lotnictwo polskie w okresie międzywojennym, Warszawa-Suwałki 1993, ss. 53-64.
Żarski Stanisław, Wspomnienia z wojny polsko-bolszewickiej, [w:] Przegląd Lotniczy, r. 1936, nr 8, ss. 384-388.

Mariusz Niestrawski