Sendorek Jan

Jan Sendorek (1896-1932), pułkownik pilot Wojska Polskiego.

Urodził się 20 października 1896 roku w Grabiu pod Krakowem. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Został przydzielony do 2. pułku piechoty (II. Brygada). W kwietniu następnego roku otrzymał szlify oficerskie. W czasie walk nad Styrem raniono go w twarz. Do długiej hospitalizacji powrócił do pułku. W połowie lutego 1917 roku w składzie II. Brygady Legionów Polskich starał się przejść przez front pod Rarańczą, lecz został internowany przez wojskowe władze Austro-Węgier. W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Początkowo dowodził batalionem 2. pułku piechoty Legionów. W sierpniu 1919 roku skierowano go na stanowisko dowódcy I. lotniczego batalionu uzupełnień w Warszawie, później objął II. lotniczy batalion uzupełnień w Krakowie. W tym czasie otrzymał awans na podpułkownika. W krytycznym dla istnienia państwa polskiego okresie, latem 1920 roku wyruszył na front na czele organizowanego przez siebie 240. pułku piechoty Armii Ochotniczej. Po wojnie polsko-radzieckiej ukończył Niższą Szkołę Pilotów w Bydgoszczy, a później Wyższą Szkołę Pilotów w Grudziądzu. W 1922 roku został komendantem tej drugiej placówki. Od kwietnia 1924 do maja 1925 roku dowodził 2. Pułkiem Lotniczym w Krakowie. W 1926 roku, po zamachu majowym zastąpił płk. Antoniego Buckiewicza na stanowisku dowódcy 1. Pułku Lotniczego w Warszawie. W czerwcu 1929 roku zakończył służbę na czele reprezentacyjnej polskiej jednostki lotniczej. Po odejściu z 1. Pułku Lotniczego otrzymał stanowisko zastępcy szefa Departamentu IV Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. Jan Sendorek zmarł 20 marca 1932 roku w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu wojskowym w Krakowie.

Jan Sendorek zrobił błyskawiczną karierę w strukturach Wojska Polskiego. Legitymował się on tylko symbolicznym doświadczeniem z okresu pierwszej wojny światowej – był niższym oficerem w formacji piechoty. Nie kończył przy tym szkoły wojskowej, lecz był promowany na stopień oficerski za męstwo okazane na polu bitwy. Doświadczenia lotniczego Sendorek nie posiadał, w czasie wojny o granice Polski dowodził lotniczymi batalionami uzupełnień, czyli drugorzędnymi oddziałami. Pilotażu nauczył się dopiero w niepodległej Polsce, mimo to zajmował odpowiedzialne stanowiska: dowodził Wyższą Szkołą Pilotów i kolejno 2. i 1. pułkiem lotniczym. Najwyższe władze wojskowe musiały wiązać z nim ponadto spore nadzieje, gdyż powierzono mu funkcję zastępcy szefa Departamentu IV Lotnictwa płk. Ludomiła Rayskiego. Przedwczesna śmierć przerwała jednak karierę Jana Sendorka.

Lista odznaczeń

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari;

• Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta;

• Krzyż Walecznych (czterokrotnie);

• Krzyż Niepodległości.

Lista jednostek, w których Jan Sendorek służył lub dowodził i stanowisk, które pełnił

• 2. pułk piechoty Legionów Polskich;

• 2. pułk piechoty Legionów Wojska Polskiego – dowódca batalionu;

• I. lotniczy batalion uzupełnień – dowódca;

• II. lotniczy batalion uzupełnień – dowódca;

• 240. pułk piechoty – dowódca;

• Wyższa Szkoła Pilotów w Grudziądzu – komendant;

• 2. Pułk Lotniczy – dowódca;

• 1. Pułk Lotniczy – dowódca;

• Departament IV Lotnictwa MSWojsk – zastępca szefa departamentu.

Bibliografia
Ku czci poległych lotników. Księga Pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.
Zieliński Józef, Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921-2000, Poznań 2001.

Zdjęcie: Mała Encyklopedia Lotnicza, Warszawa 1938, s. 406.

Mariusz Niestrawski