Karpiński Tytus

Tytus Karpiński (1894-1982), pułkownik obserwator inżynier Wojska Polskiego.

Urodził się 4 stycznia 1894 roku w Łowiczu. W tym samym mieście ukończył 7-klasową szkołę realną, a następnie zdał maturę. Po egzaminie dojrzałości rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. 1 grudnia 1914 roku otrzymał powołanie do armii rosyjskiej. Pierwotnie służył w kawalerii, później otrzymał przeniesienie do szkoły podchorążych artylerii w Odessie. 11 lipca 1915 roku podporucznika Karpińskiego przydzielono do baterii moździerzy na froncie wołyńskim. 21 czerwca 1916 roku jako porucznik rozpoczął służbę w charakterze obserwatora artylerii w 7. oddziale lotniczym. Jednocześnie był oficerem technicznym oddziału. 2 stycznia 1918 roku wstąpił do artylerii III. Korpusu Polskiego w Rosji gen. Eugeniusza de Henning-Michaelisa. Przez pewien czas służył też w polskim oddziale awiacyjnym chor. pil. Stanisława Jakubowskiego w Odessie.

10 listopada 1918 roku Tytus Karpiński zgłosił akces do Wojska Polskiego. Już 1,5 tygodnia później uległ wypadkowi lotniczemu lecąc z ppor. pil. Tadeuszem Miśkiewiczem. Na lotnisku mokotowskim Karpiński był pierwotnie dowódcą kompanii lotniczej, z czasem przeniesiono go na stanowisko pomocnika kierownika Centralnych Składów Lotniczych w Warszawie. 16 grudnia był w grupie pierwszych lotników, którzy złożyli ślubowanie na lotnisku mokotowskim w Warszawie. 25 lutego następnego roku trafił do 11. eskadry wywiadowczej w charakterze obserwatora i oficera technicznego. W lipcu szczególnie odznaczył się w czasie współpracy eskadry z 1. Dywizją Litewsko-Białoruską. 2 lutego 1920 roku mianowano go dowódcą eskadry, jednak po dwóch miesiącach zdał to stanowisko ppor. pil. Wacławowi Makowskiemu. W czasie wojny z bolszewikami por. Karpiński wydał przepisy użycia lotnictwa, które choć tymczasowo wypełniły lukę powodowaną brakiem kompletnego regulaminu. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, 12 kwietnia 1921 roku trafił do warszawskiego 1. Pułku Lotniczego, w którym był oficerem broni, a później oficerem technicznym pułku. W 1925 roku ukończył kurs pilotażu w macierzystej jednostce. W drugiej połowie lat dwudziestych studiował we Francji. Najpierw na kursie Service de Fabrication, a później na École Supérieure d’Aéronautique. Po ukończeniu wyższej szkoły lotniczej we Francji otrzymał tytuł inżyniera lotnictwa. 20 listopada 1930 roku w stopniu podpułkownika mianowano go drugim zastępcą szefa Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych płk. pil. Ludomiła Rayskiego. 8 lutego 1933 roku został pierwszym zastępcą szefa departamentu, a miesiąc później otrzymał awans na pułkownika. Wysłano go do Francji na pięciomiesięczny staż w Inspection Technique d`Aéronautique we Francji. W 1938 roku skierowano go na stanowisko zastępcy szefa zaopatrzenia Dowództwa Lotnictwa MSWojsk, a w sierpniu 1939 roku został szefem kontroli technicznej lotnictwa. 26 sierpnia w ramach mobilizacji przydzielono go do Naczelnego Dowództwa Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej. 17 września 1939 roku przekroczył granicę polsko-rumuńską. W czerwcu 1940 roku przedostał się na wyspy brytyjskie. Został tam przewodniczącym Komisji Weryfikacyjnej, zajmował się ewidencją i przydziałami personelu technicznego. Później służył jako polski oficer łącznikowy przy dowództwie zaopatrzenia RAF. W 1949 roku został zdemobilizowany. Pozostał na emigracji. Mieszkał w Londynie, gdzie zmarł 4 czerwca 1982 roku.

Tytus Karpiński był kompetentnym specjalistą technicznym w polskim lotnictwie. Jego związki z techniką datuje się już od okresu sprzed pierwszej wojny światowej, gdy rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej. Swoją wiedzę techniczną jeszcze pogłębiał w okresie dwudziestolecia międzywojennego, gdy kierowano go do Francji na specjalistyczne kursy i staże oraz na studia w École Supérieure d’Aéronautique. W polskim lotnictwie w okresie międzywojennym Karpiński był niezwykle ważną postacią, zwłaszcza jeśli chodzi o zaopatrzenie materiałowe. Był drugim, a później pierwszym zastępcą dowódcy polskiego lotnictwa Ludomiła Rayskiego. Wiedza i doświadczenie Karpińskiego były na tyle poważne, że zdecydowano się pozostawić go na ważnych stanowiskach, mimo zmian personalnych, jakie miały miejsce w polskim lotnictwie na początku 1939 roku. Co więcej doświadczony lotnik pełnił też ważne stanowiska na emigracji.

Odznaczenia

  • Order Odrodzenia Polski IV klasy;
  • Krzyż Walecznych (dwukrotnie);
  • Polowa Odznaka Obserwatora (nr 3);
  • Złoty Krzyż Zasługi;
  • Order Legii Honorowej (francuski).

Awanse

  • Podporucznik (11 lipca 1915);
  • Porucznik (przed czerwcem 1916);
  • Kapitan (?);
  • Major (przed 1923);
  • Podpułkownik (przed 1930);
  • Pułkownik (kwiecień 1933).

Jednostki, w których Tytus Karpiński służył i stanowiska, które pełnił

  • 7. oddział lotniczy – obserwator i oficer techniczny (Imperium Rosyjskie);
  • III. Korpus Polski w Rosji;
  • Polski oddział awiacyjny;
  • Kompania lotnicza lotniska mokotowskiego;
  • Centralne Składy Lotnicze – pomocnik kierownika;
  • 11. eskadra wywiadowcza – tymczasowy dowódca;
  • Naczelne Dowództwo Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej;
  • Komisja Weryfikacyjna Polskich Sił Powietrznych – przewodniczący;
  • Dowództwo zaopatrzenia RAF – polski oficer łącznikowy.

Bibliografia
Kędzierski Janusz, Tytus Karpiński 1894-1982, [w:] „Skrzydlata Polska”, r. 1983, nr 2 (1624), s. 6.
Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.
Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w latach 1918-1939, Warszawa 1989.
Rocznik oficerski 1923, Warszawa 1923.
Wójcik Waldemar, Obserwatorzy z numerowaną „gapą”, [w:] „Gapa”, r. 2012, nr 2, s. 9-15.

Zdjęcie: Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.

Mariusz Niestrawski

Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl

Więcej informacji na stronie głównej Milipedii