Wigura Stanisław

Stanisław Wigura (1901-1932), polski inżynier lotniczy.

Urodził się 9 kwietnia 1901 roku w Warszawie. Był członkiem 2. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Reytana. Uczył się w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie. W 1920 roku jako harcerz i uczeń gimnazjum wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W składzie 8. pułku artylerii lekkiej brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do szkoły, którą ukończył z wyróżnieniem w 1921 roku. Po zdaniu egzaminu dojrzałości kontynuował edukację na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Był jednym z założycieli Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej. Na pierwszym roku studiów wraz ze Stanisławem Rogalskim rozpoczął prace nad projektem samolotu sportowego. W 1926 roku zakończył projekt płatowca sportowego WR-1 napędzanego silnikiem Anzani o mocy 45 KM. Rok później wraz z Jerzym Drzewieckim i Stanisławem Rogalskim założył spółkę konstruktorów lotniczych RWD. Jeszcze w tym samym roku zaprojektowali oni samolot RWD-1, który został zbudowany i oblatany w 1928 roku. W następnym roku Stanisław Wigura ukończył studia otrzymując dyplom inżyniera mechanika. W tym samym czasie otrzymał też dyplom pilota sportowego przyznany przez Aeroklub Akademicki w Warszawie.

Od tego samego 1929 roku Stanisław Wigura towarzyszył zdolnemu pilotowi Franciszkowi Żwirce w lotach na krajowych i międzynarodowych imprezach lotniczych. Pierwszym ich wspólnym dokonaniem był lot dookoła Europy na RWD-2. Podczas pierwszego wspólnego konkursu, w I. Locie Południowo-Zachodniej Polski lotnicy odnieśli zwycięstwo. Gorzej było podczas Challenge`u `30, z którego załoga Żwirko-Wigura musiała wycofać się ze względu na problemy z silnikiem RWD-4. W tym samym roku odnieśli za to dwa zwycięstwa na RWD-4 na krajowym „podwórku”, w II. Locie Południowo-Zachodniej Polski i III. Krajowym Konkursie Awionetek. Ten ostatni sukces powtórzyli w 1931 roku zwyciężając w IV. Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych. Największy sukces Stanisław Wigura odniósł zwyciężając wraz z por. pil. Franciszkiem Żwirką na samolocie RWD-6 w Challenge`u `32. W latach 1930-1932 Wigura był ponadto wykładowcą w Państwowej Szkole Lotniczo-Samochodowej i asystentem Katedry Budowy Płatowców Politechniki Warszawskiej. Zginął śmiercią lotnika 11 września 1932 roku w okolicach miejscowości Cierlicko Górne w Czechosłowacji.

Stanisław Wigura był zdolnym konstruktorem samolotów turystycznych. W bardzo trudnych warunkach lokalowych i finansowych wraz ze Stanisławem Rogalskim i Jerzym Drzewieckim opracowali kilka interesujących samolotów wyczynowych. O tym, jak udane były to konstrukcje świadczą wysokie miejsca osiągane przez załogę Żwirko-Wigura na krajowych i międzynarodowych (z Challengem `32 na czele) zawodach lotniczych. Stanisław Wigura został najlepiej zapamiętany właśnie jako mechanik pokładowy i nawigator por. pil. Franciszka Żwirki. Razem tworzyli zgrany duet. Żwirko był znakomitym pilotem, a Wigura doskonale znał zaprojektowany przez siebie samolot, jego budowę, mocne i słabe punkty. Był przy tym gotów do poświęcenia, pracy w charakterze zwykłego mechanika i robotnika. Dodawało mu to popularności wśród studentów i w ogóle społeczeństwa, wpływało też korzystnie na rezultaty osiągane w zawodach lotniczych.

Lista odznaczeń

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski;

• Złoty Krzyż Zasługi.

Lista jednostek, w których Stanisław Wigura służył lub dowodził i stanowisk, które pełnił

• 8. pułk artylerii lekkiej;

• Zakłady RWD – konstruktor;

• Państwowa Szkoła Lotniczo-Samochodowa – wykładowca;

• Politechnika Warszawska – asystent Katedry Budowy Płatowców.

Ważniejsze sukcesy Stanisława Wigury w konkursach lotniczych

• I. Lot Południowo-Zachodniej Polski – 1 miejsce;

• III. Krajowy Konkurs Awionetek (1930) – 1 miejsce;

• II. Lot Południowo-zachodniej Polski – 1 miejsce;

• IV. Krajowy Konkurs Samolotów Turystycznych (1931) – 1 miejsce;

• Challenge Internationale des Avions de Tourisme `32 – 1 miejsce.

Samoloty, których Stanisław Wigura był współkonstruktorem

• RW-1;

• RWD-1;

• RWD-2;

• RWD-3;

• RWD-5;

• RWD-6;

• RWD-7;

• RWD-8 (projekt ukończono po śmierci Stanisława Wigury).

Bibliografia
Arct Bohdan, Poczet wielkich lotników, Warszawa 1966.
Kędzierski Janusz, Stanisław Wigura, [w:] Skrzydlata Polska, r. 1962, nr 34-35 (581-582).
W 25 rocznicę śmierci, [w:] Skrzydlata Polska, r. 1957, nr 36-37 (322-323).
Żwirko i Wigura, [w:] Skrzydlata Polska, r. 1982, nr 15 (1605).

Zdjęcie: Podporucznik pilot Franciszek Żwirko (z prawej) i inżynier Stanisław Wigura przed feralnym lotem do Pragi we wrześniu 1932 roku., Bohaterom narodowym w hołdzie, Lwów 1936, s. 257.

Mariusz Niestrawski