Gloster Sea Gladiator

Sea Gladiator był morską wersją samolotu Gloster Gladiator.

Gloster Sea Gladiator był brytyjskim jednomiejscowym dwupłatowym myśliwcem pokładowym o konstrukcji metalowej częściowo krytej płótnem. Samolot posiadał stałe podwozie z kółkiem tylnym. Napęd maszyny stanowił silnik gwiazdowy Bristol Mercury VIIIA lub AS o mocy 610 kW (830 KM) który poruszał trójłopatowe metalowe śmigło Fairey. Motor posiadał możliwość chwilowego doładowania pozwalającego osiągnąć moc 840 KM. Uzbrojenie samolotu stanowiły cztery karabiny maszynowe Browning kalibru .303 cala. Dwa z nich umieszczone były w bokach kadłuba i zsynchronizowane z obrotem śmigła. Kolejne para mieściła się z kolei pod dolnym płatem. Zapas amunicji do km-ów w kadłubie wynosił 600 naboi na lufę, a do km-ów skrzydłowych po 400 naboi. Samolot posiadał także możliwość montażu dwóch dodatkowych km-ów w górnych skrzydłach. Maszyny Sea Gladiator posiadały seryjnie montowaną radiostację T.R.9.

W drugiej połowie lat trzydziestych brytyjskie lotniskowce nie posiadały klasycznych myśliwców pokładowych. Wobec tego podjęto decyzję wykorzystaniu do tego celu projektowanej maszyny Fairey Fulmar. Napięcie wywołane kryzysem monachijskim wymogło jednak natychmiastowe wzmocnienie siły Fleet Air Arm. Uznano więc, że rozwiązaniem tej palącej potrzeby będzie zaadaptowanie maszyn Gladiator II. Początkowo do standardu Sea Gladiator doprowadzono 38 pierwszych maszyn Mk II. Przebudowa polegała na wzmocnieniu tylnej części kadłuba i dodanie haka do lądowania na pokładzie, zainstalowanie innej radiostacji i wskaźników prędkości w węzłach. Samoloty te określano jako Sea Gladiator Interim a pierwsze egzemplarze dostarczono do jednostek w grudniu 1938 r. W międzyczasie Royal Navy zamówiła kolejne 60 Sea Gladiatorów oznaczonych jako Mk II. W porównaniu z poprzednim wariantem otrzymały one dodatkowo łódź dinghy oraz zaczepy do katapultowania. Pewnym problemem Sea Gladiatorów okazało się trójłopatowe śmigło, które początkowo nie sprawdzało się na okrętach. W związku z tym część maszyn używało śmigła Watts takie jak w wersji Gladiator I.

W sumie wyprodukowano 98 Sea Gladiatorów z których większość używana była głównie do szkolenia. W chwili wybuchu II wojny światowej zaledwie 15 takich maszyn stacjonowało w 801. i 802. Dywizjonie na lotniskowcach HMS Glorious i Courageous. Pozostałe znajdowały się w rezerwie czy też jednostkach szkolnych. Wojna spowodowała, że część z tych maszyn została użyta bojowo, zarówno z lotniskowców w trakcie kampanii norweskiej i na Morzu Śródziemnym jak i z baz lądowych jako osłona baz w Scapa Flow czy Egipcie. Ostatecznie kariera Sea Gladiatorów zakończyła się w 1941 roku, choć niektóre pojedyncze maszyny latały jeszcze po tej dacie.

Dane techniczne samolotu Sea Gladiator.

Bibliografia
Belcarz B., Pęczkowski R., Gloster Gladiator, Gdańsk 1996.
Delve K., Fighter Command 1936 – 1968. An Operational & Historical Record, Barnsley 2007.
Gustavsson H., Slongo L., Gladiator vs CR. 42 Falcao (1940-41), Oxford 2012.

Wojciech Sługocki