infolotnicze.pl

Generał brygady nawigator Władysław Jagiełło

Władysław Jagiełło (1919 – 1987), generał brygady nawigator Wojska Polskiego.

Swoje młodzieńcze lata i dorosłe życie poświęcił Polsce i jej wojsku, w którym służył od 1938 r. Brał udział w kampanii polskiej 1939 r. i w powstaniu warszawskim w 1944 r. oraz był dowódcą i wychowawcą wielu powojennych pokoleń lotniczych.

Urodził się 17 maja 1919 r. w rodzinie policjanta w Edwardowie, w powiecie grójeckim na Mazowszu. Edukację szkolną rozpoczął w Powszechnej Szkole w Szczerczewie koło Prużan. W 1938r. uzyskał świadectwo maturalne w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Kobryniu oraz podjął bezskuteczne starania o przyjęcie do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Jesienią tegoż roku został skierowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Brześciu nad Bugiem, a na wiosnę 1939 r. wyznaczono go dowódcą plutonu w stopniu kaprala w 183. rezerwowym pułku piechoty. Z jednostką tą znalazł się we wrześniu 1939r. w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie generała Franciszka Kleberga i uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kockiem. Po przegranej kampanii deportowano go w październiku do obozu jenieckiego w Mosburgu w Bawarii, a w roku następnym w okolice Częstochowy. Stąd uciekł i w połowie 1941 r. dołączył do Związku Walki Zbrojnej, przemianowanego niebawem w Armię Krajową. Awansowany do stopnia sierżanta, z pseudonimem „Wyrwa”, dowodził plutonem w batalionie „Baszta”. W czasie powstania warszawskiego został porządkowany dowódcy batalionu „Parasol” i uczestniczył w walkach z Niemcami na Woli, Starym Mieście i Czerniakowie. Dwukrotnie był ranny. Po kapitulacji stolicy ponownie dostał się do niewoli, ale szczęśliwie udało się mu uciec podczas transportu do Niemiec. Na początku marca 1945 r. wstąpił ochotniczo do rozbudowywanego w wyzwolonym kraju Wojska Polskiego, uzyskał stopień podporucznika. W kwietniu został dowódcą plutonu w 1. Dywizji Szkolnej w Warszawie, a później dowodził kompanią w 18. Dywizji Piechoty w Białymstoku. W końcu 1945r. poszedł na roczne przeszkolenie do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, które ukończył z wyróżnieniem i nominacją, z pominięciem kolejnego awansu (porucznika), do stopnia kapitana. Dalszą służbę zdecydował się jednak pełnić, w nie uwieńczonych w 1938 r. powodzeniem starań w wojskowym lotnictwie. W pierwszym półroczu 1947 r. ukończył „Kurs Dowódców i Szefów Sztabu Pułków” w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie uzyskując jednocześnie kwalifikacje nawigatora i stopień starszego oficera – majora. Tam przejął kolejno odpowiedzialne stanowiska pomocnika i szefa sztabu OSL. W sierpniu 1948r. powierzono mu funkcję szefa sztabu 3. pułku lotnictwa myśliwskiego na Oksywiu dziedziczącego bojowe tradycje 11. pułku 3. Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Po niespełna roku wrócił do Dęblina na poprzednie stanowisko szefa sztabu szkoły. W 1950 r. uczestniczył w formowaniu w Warszawie na nowym lotnisku Babice (obecnie Bemowo) wyposażonej w pierwsze samoloty odrzutowe, 5. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego, której został niebawem szefem sztabu z nominacją do stopnia podpułkownika. W końcu 1954 r. został skierowany do Poznania na stanowisko szefa sztabu 3 Korpusu Lotnictwa Myśliwskiego, przeformowanego po dwóch latach na 3. Korpus Lotnictwa Mieszanego. Tam w lipcu 1955 r. awansowano go na stopień pułkownika, a po przeszło roku – jesienią 1956 r. wyznaczono na stanowisko zastępcy szefa sztabu. Wkrótce, po odejściu gen. Wasilija Kadazanowicza na emeryturę, szefa sztabu w Dowództwie Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju w Warszawie. W latach 1960-1962 studiował w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. Woroszyłowa w Moskwie. Po powrocie objął w lipcu 1962 r. dowodzenie nad 1. Korpusem Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie. Po przeszło dwóch miesiącach awansował do stopnia generała brygady. W lutym 1964 r. został szefem sztabu wyłonionego przed dwu laty ze zreformowanych Wojsk Lotniczych i OPL OK Inspektoratu Lotnictwa w Warszawie. Po kolejnej reorganizacji lotnictwa w 1968 r został zastępcą dowódcy Wojsk Lotniczych ds. techniki i zaopatrzenia

Poznałem go jako życzliwego przełożonego o wysokiej kulturze osobistej, emanującego rozważnym i spokojnym charakterem oraz imponującego swemu otoczeniu wiedzą lotniczą i postawą żołnierską. Cenił fachowość i zaangażowanie podległego mu personelu w służbie. Z dużym szacunkiem odnosił się do wojennych lotników, zwłaszcza jego bezpośredniego przełożonego, w końcu 40-tych lat, komendanta Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie płk. pil. Szczepana Ścibiora, czy też później swoich podwładnych pułkowników: pil. Jerzego Czownickiego, Wacława Króla, Witolda Łokuciewskiego, Stanisława Skalskiego (potem generała) oraz płk. rezerwy obs. Adama Kurowskiego – uczestnika lotniczych zmagań w „Bitwie nad Bzurą” i powstaniu warszawskim, a także mojego wieloletniego szefa pilota z walk wrześniowych i nad Anglią, płk. Mariana Duryasza. Z jego poręki płk Duryasz został w połowie lat 60-tych członkiem Międzynarodowej Komisji Kontroli w Wietnamie. Płk Łokuciewski w 1969 r. objął stanowisko attache Wojskowego Morskiego i Lotniczego Ambasady Polskiej w Londynie. Z kolei płk Skalski został sekretarzem Generalnym Zarządu Głównego Aeroklubu Polskiego. W przypadku mojej osoby jego życzliwość wyraziła się w awansowaniu mnie jesienią 1967 r. do stopnia ppłka i zezwoleniu na nauczanie pracującej młodzieży w Liceum Ogólnokształcącym przy Wojskowej Akademii Technicznej. Udzielił mi ponadto cennych rad podczas pisania kolejnej książki. Jego uwagi były o tyle istotne, że zobrazował mi, jako uczestnik warszawskiego powstania, sytuację operacyjną, zwłaszcza działania lotnictwa w tej batalii, co korzystnie wpłynęło na wiarygodność merytoryczną opublikowanej w 1969 r. pracy. Wreszcie trzeba nadmienić, że gen. Jagiełło będący orędownikiem wspomnianych wyżej przedsięwzięć historycznych był w 1966 r. współorganizatorem „Zlotu Trzech Pokoleń Lotników” w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, gdzie seniorzy z aprobatą odnieśli się do tworzenia pierwszego w Polsce Muzeum Lotnictwa w Krakowie. Gen. Jagiełło będąc szefem sztabu Inspektoratu Lotnictwa z całą mocą popierał te idee. Podobnie też przyczynił się walnie do budowy od podstaw zburzonego przez Niemców Pomnika Lotnika, odsłoniętego w 1967 roku.

W końcu 1969 r. gen. Jagiełło przejął obowiązki prezesa Zarządu Głównego Aeroklubu PRL, przejawiając duże zaangażowanie w sprawach organizacyjnych, modernizacji sprzętu i unowocześnienia szkolnictwa młodzieży. W połowie 1979 r. przeszedł na emeryturę. Mimo podeszłego wieku nadal interesował się sprawami lotnictwa, uczestniczył w spotkaniach swego środowiska weteranów i młodych adeptów lotniczej służby i chętnie dzielił się swymi doświadczeniami. Za czynny udział w wojnie oraz zasługi dla rozwoju lotnictwa i obronności kraju został uhonorowany Orderem Sztandaru Pracy II kl., Krzyżami Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem Zasłużonemu dla Lotnictwa oraz radzieckim Orderem Czerwonego Sztandaru i medalem „Za zwycięstwo nad Niemcami”. Zmarł 30 sierpnia 1987 r. Pochowano go z należnymi honorami na cmentarzu powązkowskim w Warszawie. Pozostawił żonę Helenę, dwie córki – Ewę i Grażynę oraz syna Andrzeja. Wdzięczne Mu liczne środowisko weteranów walki i lotniczego powołania nadal wspomina Go z dużym szacunkiem jako troskliwego, wymagającego przełożonego i bezpośredniego w życiu codziennym człowieka.

płk dr hab. Izydor Koliński

Bibliografia:
Koliński Izydor, Ludowe Lotnictwo Polskie, Warszawa 1969.
Koliński Izydor, Z lat wypędzenia i lotniczej wachty, Warszawa 2011.

Zdjęcie: Grób gen. bryg. naw. Władysława Jagiełły, Lukasz2, Wikimedia Commons.


Opublikowano

w

przez