Colin Falkland Gray (1914-1995), nowozelandzki pilot myśliwski, Group Captain Royal Air Force.
Colin Gray urodził się w Christchurch na Nowej Zelandii 9 listopada 1914 roku. Do Royal Air Force postanowił wstąpić razem ze swoim bratem bliźniakiem, Kenem, w roku 1936. Ken został przyjęty, Colina odrzuciła komisja lekarska. Spróbował po raz drugi w 1938 roku, jednak znów nie udało się i znów przyczyną było jego wątłe zdrowie. Zawzięty Gray spróbował ponownie i w 1939 r. rozpoczął szkolenie w Wielkiej Brytanii. Po jego zakończeniu, w listopadzie 1939 r. Pilot Officer Gray otrzymał przydział do 54. Dywizjonu Myśliwskiego RAF bazującego w Hornchurch, a latającego na myśliwcach Supermarine Spitfire. Było tam wielu jego rodaków, jak choćby późniejszy as, Alan Deere.
Początki kariery Nowozelandczyka nie były obiecujące: jeden z pierwszych lotów w jednostce zakończył się dla niego rozbiciem Spitfire`a. Co gorsza, dywizjon wizytował akurat dowodzący Fighter Command, Air Chief Marshal Hugh Dowding. Na szczęście dla Graya, w obliczu trwającej wojny, sprawa zakończyła się bez poważniejszych konsekwencji.
Swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne odniósł Gray 25 maja 1940 r. W tym dniu 54. Dywizjon osłaniał Fairey Swordfishe dokonujące ataków u wybrzeży Francji. Po odesłaniu dwupłatowców do bazy, myśliwce rozpoczęły swobodne wymiatanie. W pojedynku nad Gravelines Nowozelandczyk zestrzelił Messerschmitta Bf 109. Upojony tryumfem, nie spostrzegł innego Niemca na ogonie. Messerschmitt ciężko uszkodził maszynę Graya, który z ogromnymi trudnościami doleciał do Anglii. Po raz kolejny początki jego lotniczej kariery okazały się niełatwe. Dodatkowo, trzy tygodnie wcześniej zginął jego brat, Ken.
Drugie z zestrzeleń odnotował Gray 13 lipca; znów był to Bf 109, za którym zapędził się aż pod francuski brzeg. W szczytowych momentach Bitwy o Wielką Brytanię nowozelandzki pilot szybko zaczął odnosić sukcesy. 15 Sierpnia odznaczono go Distinguished Flying Cross, a gdy we wrześniu 54. Dywizjon wycofywano na odpoczynek do bezpieczniejszych, północnych sektorów, Colin Gray szczycił się już mianem asa z szesnastoma zestrzelonymi samolotami Luftwaffe na koncie. Miesiąc później został awansowany do stopnia Flying Officera.
Po awansie Nowozelandczyk trafił do 43. Dywizjonu Myśliwskiego Fighting Cocks, po czym wrócił do swego poprzedniego, 54. Dywizjonu. Następną jednostką, w której przyszło mu służyć był 1. Dywizjon Myśliwski RAF. Latając w nim, w sierpniu 1941 r. otrzymał kolejny awans, stając się Flight Lieutnantem, dodatkowo odznaczonym Distinguished Flying Cross and Bar. W nowym stopniu przeniesiono Graya do 616. Dywizjonu Myśliwskiego South Yorkshire, którym w zastępstwie dowodził. Dopiero w lutym 1942 r. udał się na zasłużony odpoczynek do sztabu 9. Grupy Myśliwskiej. We wrześniu tego roku, Squadron Leader Gray objął dowodzenie nad 64. Dywizjonem Myśliwskim. W tym okresie brał udział w akcjach nad północną Francją. Z końcem roku przeniesiono go w rejon Morza Śródziemnego.
W styczniu 1943 r. Nowozelandczyk został dowódcą 81. Dywizjonu Myśliwskiego wyposażonego w Spitfire`y Mk IX, a operującego z Algierii. Colin Gray doskonale odnalazł się na nowym teatrze działań, odnosząc kolejne zwycięstwa wraz ze swoim dywizjonem. Do maja zestrzelił pięć maszyn wroga (niemieckich i włoskich), by zostać odznaczonym Distinguished Service Order.
1 Czerwca, Wing Commander Gray objął dowodzenie nad 322. Skrzydłem Myśliwskim stacjonującym na Malcie. Najsłynniejszą chyba akcją tej formacji był pogrom grupy samolotów transportowych Junkers Ju 52 ochranianych przez myśliwce niemieckie i włoskie: 25 lipca w rejonie Milazzo 322. Skrzydło strąciło 21 Junkersów (w tym dwa Gray) oraz 4 myśliwce. Trzy miesiące później Nowozelandczyk wrócił do Anglii na odpoczynek. W sierpniu 1944 r. Colin Gray został dowódcą Skrzydła Lympne, z którym brał udział w walkach nad północno zachodnią Europą. Po wojnie służył w Royal Air Force oraz Royal New Zealand Air Force na różnych stanowiskach do 1961 r., kiedy to odszedł na emeryturę.
Group Captain Colin Gray zestrzelił w czasie wojny indywidualnie 27 samolotów nieprzyjaciela, 2 zespołowo, 7 prawdopodobnie, a także 12 uszkodził. To najlepszy wynik osiągnięty wśród pilotów nowozelandzkich i jeden z czołowych w całym RAF.
Colin Gray zmarł 1 sierpnia 1995 roku na Nowej Zelandii, niecałe dwa miesiące przed swoim przyjacielem, Alanem Deere.
Jednostki, w których służył Colin Gray:
- 322. Skrzydło Myśliwskie RAF
- Skrzydło Myśliwskie Lympne
Bibliografia:
Alfred Price, Late Marque Spitfire Aces 1942-45, Oxford 1995.
Alfred Price, Spitfire Mark I/II Aces 1939-41, Oxford 1996.
Przemysław Skulski, Bitwa o Anglię 1940, Seria „Galeria Asów”, Wrocław 1997.
Mike Spick, Asy Myśliwskie Aliantów, Warszawa 2006.
Andrew Thomas, Spitfire Aces of North Africa and Italy, Oxford 2011.
Zdjęcie: Wikimedia Commons
Michał Różyński
|
Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl |