Zaleski Stanisław

Stanisław Zaleski (1907-1969), podpułkownik nawigator (obserwator) Wojska Polskiego.

Urodził się 8 maja 1907 roku we Władywostoku (Rosja). W 1929 roku wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, którą ukończył po dwóch latach z 8 lokatą (V Promocja). W stopniu podporucznika obserwatora został skierowany do 35. eskadry liniowej wchodzącej w skład 3. pułku lotniczego w Poznaniu.
W 1936 roku otrzymał przeniesienie do 33. eskadry towarzyszącej. Między wrześniem 1938 a majem 1939 roku dowodził I./33. plutonem.
W 1939 roku otrzymał awans na kapitana i objął komendanturę nad 33. eskadrą towarzyszącą. Na czele tej eskadry (już jako „obserwacyjnej”) stał w czasie kampanii polskiej 1939 roku. Wykonał kilka zadań w powietrzu, w czasie których jego stałym pilotem był sierżant Stefan Nowak. W pierwszych dniach września ta załoga obserwowała sytuację na północnej flance armii. W czasie lotów dziennych i nocnych rozpoznawała dla sztabu 26. Dywizji Piechoty między innymi obszar Piły, Krzyża, Nakła, Bydgoszczy i Wągrowca. Od 9 września Zaleski uczestniczył w bitwie nad Bzurą. 16 września, w czasie jej końcowego etapu przeprowadzał osobiście loty rozpoznawcze nad rejonem Puszczy Kampinoskiej i drogami prowadzącymi do Warszawy. Podczas przelotu nad stolicą polska obrona przeciwlotnicza celnie ostrzelała RWD-14 „Czapla”, który awaryjnie lądował na Polu Mokotowskim. Po kapitulacji Warszawy, aż do maja 1945 roku Zaleski przebywał w niemieckiej niewoli. Przetrzymywany był w Oflagu IIC Woldenburg.
Po wyzwoleniu z obozu jenieckiego, w kwietniu 1945 roku, powrócił do kraju. Otrzymał przydział do Dowództwa Wojsk Lotniczych. Od października 1945 roku był pomocnikiem głównego nawigatora, a następnie, do maja 1949 roku pełnił funkcje naczelnika Wydziału Nawigacji i jednocześnie głównego nawigatora. W 1949 roku został przeniesiony do Ministerstwa Komunikacji. Od 1 czerwca tego roku był naczelnikiem Wydziału Nawigacji w Polskich Liniach Lotniczych „LOT”. W połowie stycznia 1953 roku w stopniu podpułkownika nawigatora został przeniesiony do rezerwy. Po demobilizacji kontynuował pracę w PLL „LOT”, był naczelnikiem Centralnego Portu Lotniczego Warszawa, a następnie kierownikiem Działu Personelu Latającego Zarządu Lotnictwa Cywilnego. Od stycznia 1954 roku pracował w Państwowym Przedsiębiorstwie Fotogrametrii w Warszawie (był kierownikiem grupy fotolotniczej). Był członkiem Aeroklubu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zmarł w Warszawie 22 lipca 1969 roku(( Według innej wersji tego dnia w 1961 roku, a jeszcze innej – w 1962 roku.)). Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Stanisław Zaleski to postać dwóch epok. Został przeszkolony na obserwatora lotniczego w II Rzeczpospolitej. W ciągu kilku lat po ukończeniu „Szkoły Orląt” awansował na stanowisko dowódcy plutonu, a następnie został dowódcą eskadry. W czasie kampanii polskiej 1939 roku dowodził 33. eskadrą obserwacyjną. Na fatalnym sprzęcie ryzykował życiem w czasie każdego lotu. Nie stronił od wykonywania zadań w powietrzu, nawet w sytuacji totalnej dominacji lotnictwa niemieckiego w końcowym okresie walk nad Bzurą. Załoga Zaleskiego była jedną z dwóch 33. eskadry, która 16 września wieczorem posiadała sprawny samolot, dowódca eskadry ze swoim stałym pilotem odleciał więc w kierunku wschodnim. W rejonie Warszawy polska obrona przeciwlotnicza zrobiła to, co do tej pory nie udawało się Niemcom – zestrzeliła samolot Zaleskiego. Po drugiej wojnie światowej Zaleski szybko powrócił do kraju i ponownie wszedł w struktury polskiego lotnictwa wojskowego. Co interesujące dość dobrze poradził sobie z powojennymi zmianami w Polsce. Służył w lotnictwie wojskowym nawet w okresie stalinowskim. W 1953 roku został zdemobilizowany, lecz kontynuował pracę w lotnictwie cywilnym. Z samolotami był związany do końca swego życia.

Dodatki
Jednostki, w których Stanisław Zaleski służył i stanowiska, które pełnił
– 35. eskadra liniowa;
– 33. eskadra towarzysząca (obserwacyjna) – dowódca I. plutonu, dowódca eskadry;
– Dowództwo Wojsk Lotniczych – pomocnik głównego nawigatora, naczelnik Wydziału Nawigacji i główny nawigator;
– Polskie Linie Lotnicze „LOT” – naczelnik Wydziału Komunikacji, naczelnik Centralnego Portu Lotniczego Warszawa;
– Zarząd Lotnictwa Cywilnego – kierownik Działu Personelu Latającego;
– Państwowe Przedsiębiorstwo Fotogrametrii – kierownik grupy fotolotniczej.

Bibliografia
– Kędzierski Janusz, Stanisław Zaleski (1907-1961), [w:] „Skrzydlata Polska”, r. 1973, nr 47 (1168), s. 10.
– Kurowski Adam, Lotnicy w bitwie nad Bzurą, Warszawa 1975.
– Pawlak Jerzy, Absolwenci Szkoły Orląt 1925-1939, Warszawa 2002.
– Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939, Warszawa 1982.

dr Mariusz Niestrawski

milipedia

Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl

Więcej informacji na stronie głównej Milipedii