Galland Adolf

Adolf Galland (1912-1996) niemiecki pilot myśliwski, Generalleutnant der Luftwaffe, dowódca Jagdverband 44, Inspektor Lotnictwa Myśliwskiego.

Urodził się w 1912 roku w miejscowości Westerholt w Westfalii. Pochodził on z dość majętnej rodziny – jego ojciec był zarządcą dóbr grafa von Westerholta. Zainteresowania lotnictwem można było u niego zaobserwować już od najmłodszych lat co pchnęło go do szybownictwa, w którym szybko stał się instruktorem. Kolejnym krokiem w jego życiu było wstąpienie do szkoły pilotów Lufthansy. Następnie dołączył do rozwijanej w tajemnicy Luftwaffe, gdzie nie wiodło mu się najlepiej. Zaliczył kilka kraks co odbiło się na jego zdrowiu i problemach z okiem, ale udało mu się utrzymać w lotnictwie wojskowym i wraz z innymi pilotami udał się do Hiszpanii, gdzie jako członek wycieczki turystycznej „Siła przez zabawę” wspomagał lotnictwo gen. Franco. Galland nie odniósł spektakularnych sukcesów, ale zdobył doświadczenie jako pilot samolotów szturmowych i przyczynił się do rozwoju tego rodzaju lotnictwa. Początek II wojny światowej zastał go właśnie w oddziałach szturmowych, ale ten typ latania wybitnie mu nie odpowiadał. Z pomocą przyszedł mu pewien lekarz wydający zaświadczenie o braku zdolności do latania w samolotach z otwartą kabiną w związku z bólami reumatycznymi.

Początki w lotnictwie myśliwskim nie były łatwe w związku z przydziałem „za biurko”. Pierwsze zwycięstwo powietrzne Adolf Galland uzyskał 12 maja 1940 roku. Skrzydła rozwinął jednak dopiero jako dowódca III/JG 26 gdzie wprowadził swoje zasady walki powietrznej i przede wszystkim dawał przykład podwładnym jak mają walczyć czym zyskał sobie ich uznanie. Szybko powiększał swoje konto zestrzeleń, a po przekroczeniu czterdziestu przyznano mu Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego. Krótko potem otrzymał Liście Dębu do tego odznaczenia. Brak oszałamiających sukcesów w walkach nad Wielką Brytanią skłonił marszałka Hermana Göringa do zmian w dowodzeniu – od teraz na czele pułków lotniczych stać mieli młodzi dowódcy, którzy aktywnie braliby udział w walkach. Galland stanął na czele Jagdgeschwader 26. Przegrana z Brytyjczykami była punktem zwrotnym w tej wojnie. Nie oznaczała co prawda zupełnej klęski, na tym etapie nikt się tego jeszcze nie spodziewał, ale po raz pierwszy Luftwaffe zeszła z pola pokonana. Tymczasem Hitler skierował się na wschód i front nad Kanałem opustoszał, a za jego utrzymanie miały odpowiadać jedynie JG 2 i JG 26. Kolejnym ważny momentem w karierze Gallanda była śmierć Ernsta Udeta oraz krótko potem Wernera Möldersa, który leciał na pogrzeb tego pierwszego. Tuż po uroczystościach pogrzebowych Adolf Galland został awansowany do stopnia generała i objął stanowisko Inspektora Lotnictwa Myśliwskiego. Wiązało się to z ograniczeniem lotów, ale od czasu do czasu udało się mu zasiąść znów za sterami myśliwca. Hitler nie chciał wówczas utracić drugiego ze swoich wielkich asów – dla propagandy byłby to bowiem duży cios. Już jako głównodowodzący zasłynął sprawnym przeprowadzeniem operacji Donerkeil-Cerberus podczas której niemieckie okręty musiały przedostać się pod nosem Anglików z Brestu do portów macierzystych. Stanowisko głównodowodzącego uwierało Galanda – zdawał sobie sprawę z pogarszającej się sytuacji ogólnej Niemiec, znał opinie pilotów, ale musiał twardo egzekwować decyzje sztabu. Co więcej jego własne pomysły jak poprawić sytuację na niebie nad Rzeszą nie znajdywały uznania i były torpedowane, a dodatkowo Galland musiał próbować zwalczać koncepcje uzbrajania samolotów w działa i wykorzystywania myśliwców odrzutowych jako szybkich bombowców, a stale słabnąca pozycja marszałka Hermana Göringa tylko pogarszała chaos, który zaczynał ogarniać Luftwaffe. Chcąc dać trochę wytchnienia przemysłowi, lotnictwu i ludności Galland opracowywał plan wielkiego uderzenia, w którym w wyniku zmasowanego użycia sił myśliwskich miało dojść do choćby czasowego wstrzymania ofensywy bombowej. Gromadzone samoloty myśliwskie zostały jednak wykorzystane podczas operacji Bodenplatte. Ostatecznie Galland popadł w całkowitą niełaskę za swoje otwarte wyrażanie sprzeciwu wobec wielu decyzji i nikłe sukcesy Jagdwaffe w związku z tym na początku roku 1945 został zdymisjonowany. Dla niego oznaczało to pożegnanie z pracą sztabową na wysokim szczeblu i powrót do jednostki myśliwskiej, którą miał dopiero stworzyć.

Adolf Galland stworzyć miał pierwszy oddział uzbrojony w odrzutowe samoloty myśliwskie Messerschmitt Me 262 – Jagdverband 44. W składzie jednostki był generał, dwóch pułkowników, podpułkownik, trzech majorów, pięciu kapitanów, ośmiu poruczników i ośmiu podporuczników. Jednostka nie mogła zmienić przebiegu wojny, ale przynajmniej zgromadziła w jednym miejscu wielu krnąbrnych pilotów, którzy głośno potrafili wyrazić sprzeciw wobec dowództwa. Po zakończeniu wojny Galland trafił do więzienia, ale spędził tam tylko dwa lata i w rok po wyjściu udał się do Argentyny by tworzyć program szkolenia pilotów. Towarzyszył tam Kurtowi Tankowi, twórcy maszyn Focke Wulf Fw 190 i pozostał w Ameryce Południowej do końca roku 1954. Galland odbył 705 lotów bojowych w których odniósł 104 zwycięstwa powietrzne w tym siedem latając na samolotach odrzutowych. Zmarł w 1996 roku w wieku 83 lat.

Do legendy przeszła jego odpowiedź na pytanie Hermana Göringa „czego potrzebuje” zadane podczas Bitwy o Wielką Brytanię. Miał wtedy stwierdzić, ze samolotów Spitfire. Poza tym przygody z zestrzelonym Douglasem Baderem, montaż zapalniczki w samolocie by odpalać cygara czy też specjalna wersja Bf 109F z dodatkowymi działkami to równie charakterystyczne fakty z jego życia.

Jednostki w których służył Adolf Galland:

• Legion Kondor

• LG 2 – Lehrgeschwader 2

• JG 27 – Jagdgeschwader 27

• JG 26 – Jagdgeschwader 26

• JV 44 – Jagdverband 44

Odznaczenia:

• Krzyż Żelazny II Klasy – 15 września 1939

• Krzyż Żelazny I Klasy – 22 maja 1940

• Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębu, Mieczami i Brylantami

• Krzyż Rycerski – 29 lipca 1940

• Liście Dębu – 24 września 1940

• Miecze – 21 czerwca 1941

• Brylanty – 28 stycznia 1942

Bibliografia:
Philip Kaplan, Myśliwskie asy Luftwaffe, Warszawa 2008.
Janusz Ledwoch, Asy Luftwaffe, cześć 1, Warszawa 1994.
Mike Spick, Myśliwskie asy Lutwaffe, Warszawa 2004.
Adolf Galland, Pierwsi i ostatni, Gdańsk 2007.

Zdjęcie: Bundesarchiv, Bild 183-B12018 / CC-BY-SA

Krzysztof Kuska