Działalność Inspektoratu Szkolnego w Słupsku w pierwszym okresie funkcjonowania w świetle trudności odradzającego się polskiego szkolnictwa

 

Zorganizowanie sprawnie działającej jednostki, która mogłaby skutecznie działać na rzecz odbudowy polskiego szkolnictwa w Słupsku nie było sprawą prostą. Wiązało się to przede wszystkim ze stanem zniszczenia miasta, brakiem podstawowych pomocy dydaktycznych, jak i niewystarczającą liczbą odpowiednio wykształconej i przygotowanej do natychmiastowego podjęcia pracy kadry pedagogicznej¹. Jednak mimo tych trudności należało bezzwłocznie powołać taką instytucję do życia. W tym celu Rada Ministrów wydała uchwałę w dniu 14 marca 1945 roku, która uregulowała sprawy tymczasowego podziału administracyjnego, powoływała pełnomocników rządu jako kierowników administracji rządowej szczebla obwodowego (powiatowego) i okręgowego. Wyznaczeni zostali także pełnomocnicy okręgowi, których zadaniem było zorganizowanie grup operacyjnych mających jak najszybciej objąć poszczególne okręgi administracją o polskim rodowodzie². W takich okolicznościach doszło do powołania Jana Kraciuka na stanowisko pełnomocnika obwodowego i Władysława Kwapisza³ na inspektora szkolnego w Słupsku. W grodzie nad Słupią Kwapisz znalazł się właściwie w wyniku zbiegu okoliczności. Najpierw otrzymał delegację od ówczesnego ministra oświaty Stanisława Skrzeszewskiego, w której przeczytać można, iż Ministerstwo deleguje ob. Kwapisza Władysława do prac organizacyjnych na terenie Pomorza Zachodniego włącznie z okręgiem Szczecina do dyspozycji Pełnomocnika Rządu⁴. W rzeczywistości oznaczało to skierowanie do Torunia, gdzie organizowano wydziały administracji szkolnej dla Pomorza Zachodniego. Stamtąd Kwapisz wyjechał do Piły, pierwszej tymczasowej siedziby władz, gdzie otrzymał delegację podpisaną przez Kuratora Okręgu Szkolnego Pomorskiego Czesława Skopowskiego o treści: Deleguję ob. Kwapisza Władysława – urzędnika administracji szkolnej do Piły w związku z organizacją Kuratorium Pomorza Zachodniego. Wszystkie władze cywilne i wojskowe proszę o udzielenie pomocy w/w w odbyciu podróży służbowej⁵. Już na miejscu spotkał się z delegatem Ministerstwa Oświaty na okręg szkolny Pomorza Zachodniego – doktorem Stanisławem Helsztyńskim, którego poprosił o oddelegowanie do powiatu, który znajdował się najbliżej Gdańska. Kwapisz swą prośbę uwarunkował kwestią rodzinną⁶, którą uwzględniono. I tak otrzymał od dra Helsztyńskiego nominację, w treści której można przeczytać: Niniejszym powołuję obywatela do pełnienia tymczasowego stanowiska inspektora obwodowego w Słupsku, do dyspozycji Pełnomocnika Rządu dla tutejszego Obwodu⁷. Następnego dnia Władysław Kwapisz wyruszył w podróż z Piły do Słupska, która ostatecznie zakończyła się dnia 25 kwietnia. Po przybyciu na miejsce pisał: Tu [w Słupsku] już zastałem Pełnomocnika Rządu pana Kraciuka. Zgłosiłem się do niego 26 kwietnia. Po okazaniu swoich dokumentów prosiłem Pana Kraciuka o upoważnienie organizowania inspektoratu szkolnego. Zostałem zakwaterowany w budynku (…) przy ul. Wojska Polskiego /dawniej Dworcowa/. Tam mieszkałem w jednym pokoju z inspektorem straży ogniowej⁸. W ten oto sposób rozpoczął się żmudny proces tworzenia słupskiej jednostki odpowiedzialnej za odbudowę polskiego szkolnictwa.

Inspektorat Szkolny w mieście

Inspektorat Oświaty w Słupsku powstał pod koniec kwietnia 1945 roku. Miało to miejsce zaraz po tym, jak w mieście pojawił się Władysław Kwapisz, pierwszy inspektor szkolny. Początkowo biuro zlokalizowane zostało w jednym pokoju starostwa, jednak po rozmowie z Janem Kraciukiem otrzymano zgodę na przejęcie budynku przy ulicy Popławskiego 16 (obecnie aleja Henryka Sienkiewicza), gdzie do dyspozycji uzyskano kilka pomieszczeń. Parter przeznaczony został dla potrzeb Związku Nauczycielstwa Polskiego, pierwsze piętro zajęły biura inspektoratu, z kolei na drugim piętrze zlokalizowano hotel dla nauczycieli. Władysław Kwapisz dzięki zainteresowaniu się i zabezpieczeniu w odpowiednim czasie potrzebnych do codziennej działalności przedmiotów doprowadził do umeblowania biura i jego wyposażenia. Po kilku tygodniach poza kierownikiem Inspektoratu, zatrudnienie znaleźli również podinspektor, instruktor oświaty pozaszkolnej, instruktor opieki nad dzieckiem oraz 6 urzędników⁹. Ponadto zastępcą Kwapisza mianowano Czesława Ojaka, jednego z nauczycieli, którzy rozpoczęli pracę w pierwszej polskiej szkole w mieście. Z kolei już w roku 1946 wykaz osób pracujących w Inspektoracie wyglądał następująco: Władysław Kwapisz – inspektor, Wacław Nowak i Stanisław Repelowski – podinspektorzy, Bolesław Burakiewicz, Hilary Radtke, Urszula Milewczyk, Lucyna Barańska oraz pełniący funkcję woźnego Piotr Nowogrodzki¹⁰.

Oprócz zadań nakierowanych na odbudowę sieci szkół w mieście, Inspektorat zajmował się również opieką nad dziećmi organizując dla nich kolonie, półkolonie i domy dziecka. Ponadto patronował także akcji dożywiania. W roku 1946 powstały dwa ośrodki dla sierot. Pierwszy w Ustce, a drugi w Słupsku. W ich organizacji duży udział miał Władysław Kwapisz, który dzięki zaangażowaniu Inspektoratu doprowadził do przejęcia od PCK budynku, w którym można było uruchomić ustecki dom dziecka. Natomiast w Słupsku Zarząd Miejski zarezerwował duży gmach przy ul. Partyzantów 27, gdzie powstał Państwowy Dom Dziecka i Sierot¹¹. Z kolei w kwestii wypoczynku letniego dzieci ze Słupska i powiatu, najważniejsze sprawy omówiono w trakcie obrad Powiatowej Komisji Wczasów Letnich, która została powołana do życia w kwietniu 1948 roku. Jej pierwszym przewodniczącym został Inspektor Szkolny Władysław Kwapisz¹².

Początki działalności Inspektoratu były bardzo trudne, wymagały ogromu wysiłku i wielkiego zaangażowania, co spowodowane było brakiem niemal wszystkich rzeczy potrzebnych do uruchomienia i normalnego funkcjonowania placówek oświatowych. W omawianym czasie zauważalnym problemem, z jakim borykano się w mieście, był niedobór wystarczającej ilości nadającego się do spożycia pożywienia, tak aby można było wyżywić wciąż zwiększającą się liczbę mieszkańców Słupska. Praca inspektora szkolnego w początkowym etapie polegała głównie na zabezpieczaniu wolnych budynków przy pomocy Zarządu Miejskiego¹³ oraz organizowaniu wszystkiego, co było potrzebne do odbudowy oświaty w mieście. W tym miejscu warto przywołać słowa Władysława Kijowskiego, 99 Polaka zarejestrowanego w Słupsku, jakie zapisał on w swoich wspomnieniach, a które dotyczyły początków organizowania się polskiego szkolnictwa w mieście. I tak możemy w nich przeczytać: Pierwszy budynek szkolny, który otrzymaliśmy do naszej dyspozycji – to obecne Liceum Pedagogiczne przy ul. Partyzantów. Wywiesiliśmy ogłoszenie, że rodzice mający dzieci w wieku szkolnym powinni się tam zgłosić i dokonać zapisu na rok szkolny 1945/1946. Tam też została zorganizowana pierwsza kancelaria. Na początek zgłosiło się 37 dzieci – nauczycieli było sporo. Między innymi przyjechał z Wilna p. [Ignacy] Jurewicz, p. [Władysław] Czerniawski, p. [Anna] Ignatowicz, p. [Bogumiła] Ojak z mężem [Czesławem] i z tymi nauczycielami rozpoczęliśmy rok szkolny 1945/1946. Pamiętna pierwsza lekcja odbyła się 10 sierpnia 1945 roku¹⁴. Z kolei wspominając o ludności zastałej w mieście pisał: Jeżeli chodzi o Niemców, to nie spodziewali się w ogóle, że Słupsk może być polskim miastem. Uważali, że obecnie zajęty przez wojska radzieckie utrzyma się pod ich okupacją i że Polacy nie będą mieli nic do gadania. Wszelkiego rodzaju zarządzenia polskie po prostu ignorowali. Na przykład z dużymi oporami udało się nam przejąć szkołę w Ryczewie z rąk niemieckich. Niemka, która się opiekowała budynkiem opuszczając go powybijała wszystkie szyby¹⁵. O podstawowych problemach, z jakimi borykano się w początkowym okresie pobytu w mieście pisał także W. Kwapisz: Zorganizowałem najpierw stołówkę Pełnomocnika Rządu. Stołówka ta była skromna, a już przykre było to, że przez szereg tygodni jedliśmy bez soli i chleba. Później ZNP zorganizował stołówkę we własnym lokalu i wówczas wszyscy nauczyciele za skromną opłatą korzystali z niej. Stołówka otrzymywała przydziały od władz miejskich. W ten sposób przeżyliśmy do momentu otrzymania poborów. Rodzinę sprowadziłem dopiero 1 września 1945 roku. Były trudności, lecz były to trudności okresowe. Najgorsze były pierwsze dziesięć tygodni, po prostu głodowaliśmy¹⁶. Władysław Kijowski opisał również trudną sytuację życiową pierwszych pracowników pedagogicznych: Żywiliśmy się w PUR – ze [Państwowy Urząd Repatriacyjny], wyglądało to w ten sposób, że otrzymywaliśmy trzy razy dziennie zupę kartoflaną bez soli i chleba. Nie było pieniędzy, nic nie można było kupić, szczególnie dawał się we znaki brak jarzyn i owoców, większość z nas miała już początki szkorbutu¹⁷. Pomimo tych wszystkich problemów, z jakimi na co dzień musiał radzić sobie Inspektorat Oświaty, należało w możliwie jak najkrótszym czasie zorganizować odpowiednio wykształconą kadrę pedagogiczną, gotową zacząć pracę w nowopowstających placówkach. Z danych Inspektoratu wynika, iż w Słupsku w grudniu 1945 roku pracowało 26 nauczycieli, z czego jedynie 4 miało status niewykwalifikowanych. Jak pisze Jan Stępień, konieczność szybkiego otwierania i rozwoju nowych szkół spowodowała wzrost liczby nauczycieli niewykwalifikowanych, co obrazuje stan z czerwca 1946 roku, kiedy to na 105 pedagogów –niewykwalifikowanych było w mieście 9¹⁸.

Władysław Kwapisz, stojąc na czele Inspektoratu Oświaty, zobligowany był do sprawowania kontroli nad tworzącymi się jednostkami oświatowymi. W tym celu przeprowadzał w nich wizytacje. O ile ze sprawdzeniem stanu zagospodarowania w słupskich placówkach nie było problemu, to już wyjazd w teren taki problem powodował. Jak sam wspominał: Przede wszystkim wizytacja terenu była utrudniona z powodu braku środków lokomocji. Wizytacje moje nie były planowane, musiałem je uzgadniać z wyjazdami przedstawicieli władz powiatowych. Dlatego też były dość rzadkie i przypadkowe. Pewne szkoły były nieraz wizytowane kilkakrotnie, a inne wcale. Nie było wówczas PKS – u. Ja zaś nie potrafiłem zdobyć dla Inspektoratu samochodu¹⁹.

W tym miejscu warto wspomnieć, iż sytuacja materialna szkolnictwa w Słupsku w pierwszym okresie funkcjonowania Inspektoratu Oświaty była bardzo trudna. Brakowało podręczników, pomocy naukowych, materiałów budowlanych do remontu szkół, czy odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej. Nie przeszkodziło to jednak w organizowaniu i uruchomieniu pierwszych placówek szczebla podstawowego. Władysław Kwapisz tak oto opisał ten czas w swoich wspomnieniach: Jadąc do Słupska zabrałem szereg własnych podręczników, m.in. program szkoły podstawowej. Kierownicy szkół otrzymali ode mnie odpis tego programu. Był to oczywiście stary, przedwojenny program (…) Posiadałem kilka podręczników, które rozdałem nauczycielom (…) W ciągu roku napływały stopniowo podręczniki. Zwróciłem się do Inspektoratu Szkolnego w Łowiczu o nadesłanie mi podręczników, programów, dzienników urzędowych byłego Ministerstwa Oświaty. Mój kolega, inspektor w Łowiczu, przygotował mi sporo podręczników i kilka programów. Książki te przywiozłem wraz z moimi meblami z Łowicza już w sierpniu 1945 roku²⁰.

W pionierskim okresie działalności Inspektoratu Szkolnego w Słupsku tj. w latach 1945 – 1947, powołano do życia pięć szkół podstawowych oraz Liceum Pedagogiczne wraz ze Szkołą Ćwiczeń, które miało kształcić kadry nauczycielskie i przygotowywać je do zawodu. Po wykonaniu najbardziej koniecznych prac w dniu 4 sierpnia 1945 roku uruchomiona została pierwsza placówka stopnia podstawowego zlokalizowana przy ul. Partyzantów 24. Zajęcia rozpoczęły się w niej już 10 sierpnia. Pierwszym kierownikiem mianowano Władysława Kijowskiego, który o początkach swojej pracy pisał tak: Minęło chyba trzy tygodnie od nominacji, a ja nie mam ani szkoły, ani nauczycieli, ani dzieci. Chodzę po mieście, oglądam gmachy szkolne. (…) W jednych gmachach szpitale, w innych jakieś magazyny wojskowe. Dostępu nie ma. Wszędzie pilnują wartownicy. Informuję więc inspektora szkolnego o sytuacji. Trzeba czekać. Tymczasem zbieramy po mieście co się da. To maszynę do liczenia, to spod sterty wojskowych łóżek wyciągamy osobowy samochód bez powietrza w kołach(…), to parę powielaczy, to segregatory i tym podobne różne rzeczy²¹. Z kolei już jesienią swą działalność zainaugurowała kolejna szkoła podstawowa, którą umieszczono w budynku przy dawnej ulicy Wełnianej 15a (dziś Deotymy). Szybko przeniesiono ją jednak na ul. Henryka Pobożnego 2. W tym samym czasie zorganizowano następną szkołę szczebla podstawowego, a wykorzystano do tego budynek przy ul. Deotymy 15a, który to opuściła Szkoła Podstawowa nr 2²². Szkołę o numerze 4 uruchomiono wraz z początkiem roku szkolnego 1946/1947. Początkowo prowadziła ona zajęcia w budynku SP nr 3 przy ul. Deotymy, jednak już w październiku przeniosła się do wyremontowanego poniemieckiego baraku przy ul. Sobieskiego 2, gdzie mieściła się do roku 1955, kiedy to oddano do użytku nowy budynek szkolny. Z kolei Szkołę Podstawową nr 5 założono po dokonaniu podziału liczby uczniów SP nr 1. Placówka mieściła się w budynku na rogu ulic Bolesława Prusa i Adama Mickiewicza, w którym to istniała do 1949 roku wraz ze SP nr 1. Państwowe Liceum Pedagogiczne w Słupsku zostało zorganizowane na mocy instrukcji Ministerstwa Oświaty z dnia 16 lipca 1945 roku, w sprawie organizacji roku szkolnego 1945/1946 w szkolnictwie ogólnokształcącym i zakładach kształcenia nauczycieli. Na jego podstawie Kuratorium Okręgu Szkolnego w Gdańsku wydało w lipcu 1945 roku decyzję powołującą tego typu szkołę w Słupsku²³. Placówkę umieszczono w budynku przy ul. Partyzantów 24, a pierwsze osoby rozpoczęły naukę dnia 3 września 1945 roku. Przy okazji powstania PLP warto wspomnieć, iż od roku szkolnego 1947/1948 uruchomiono przy nim Szkołę Ćwiczeń²⁴. Placówka swą siedzibę miała przy ul. Krętej 3 (dzisiejsza Francesco Nullo). Inspektorat Szkolny pomagał w uruchomieniu każdej z wymienionych powyżej szkół, realizując zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 16 lipca 1945 roku, które zalecało, aby odległość jaką musiał przebyć uczeń szkoły podstawowej nie była większa niż 4 kilometry²⁵.

Inspektorat Szkolny zobligowany był, poza sprawowaniem pieczy nad szkolnictwem podstawowym i kontrolą wypełniania obowiązku szkolnego, także do czuwania nad oświatą dla dorosłych, zarówno ze środowisk miejskich jak i wiejskich. W tym też celu zorganizowano w dniu 21 września 1946 roku Zjazd Powiatowy Kierowników Szkół i Nauczycieli prowadzących oświatę dorosłych oraz oświatowców i przodowników oświatowych z terenów miejskich i wiejskich. Celem spotkania było zapoznanie się z potrzebami kulturalno – oświatowymi podległego Inspektoratowi powiatu oraz wspólne opracowanie planu i skoordynowanie poczynań wszystkich organizacji społecznych, młodzieżowych i politycznych związanych ze szkolnictwem²⁶.

W roku 1947 w mieście funkcjonowało 5 szkół powszechnych, a w poszczególnych placówkach liczba uczniów wyniosła odpowiednio:

Tabela 1. Liczba uczniów w poszczególnych szkołach powszechnych w Słupsku w roku 1947

Szkoła	Liczba uczniów
SP nr 1	483
SP nr 2	412
SP nr 3	730
SP nr 4	298
SP nr 5	427

Źródło: APKS, MRN i ZM Słupsk, Pismo Inspektoratu Szkolnego w Słupsku do Zarządu Miasta z dnia 27 lutego 1947 roku, sygn. 43.

Powyższe szkoły pracowały w tzw. normalnym trybie kształcąc dzieci i młodzież. Jednak okres wojny spowodował, iż wielu dorosłych nie posiadało wykształcenia podstawowego, w związku z czym we wrześniu 1946 roku uruchomiono trzyletnią publiczną szkołę wieczorową, która mieściła się przy ulicy A. Mickiewicza w budynku Szkoły Podstawowej nr 1²⁷. Z czasem rozpoczęto organizowanie tzw. kursów repolonizacyjnych przeznaczonych dla miejscowej ludności, która ukończyła szkołę z obcym językiem nauczania. O niekorzystnym położeniu oświaty w analogicznym czasie świadczą słowa Władysława Kijowskiego, pierwszego kierownika Szkoły Podstawowej nr 1, który sytuację tę wspominał tak: W roku szkolnym 1946/1947 szkoły były przepełnione dziećmi. Np. w szkole nr 1 były 24 klasy przepełnione, a nauczycieli 12 – tu. Inspektor Kwapisz był bezradny, brakowało bowiem nauczycieli, a wiosna 1946 i wakacje przyniosły olbrzymią ilość nowych uczniów²⁸.

W związku ze zbyt dużą liczą dzieci w poszczególnych oddziałach klasowych i zwiększającą się liczbą mieszkańców miasta Inspektorat Oświaty w piśmie do Zarządu Miejskiego w Słupsku z dnia 27 lutego 1947 roku postulował utworzenie przy Państwowym Liceum Pedagogicznym Szkoły Ćwiczeń, która mogłaby przyjąć około 210 – 240 uczniów²⁹. Ostatecznie wniosek ten uzyskał akceptację, a nowa placówka zaczęła działać już we wrześniu tego samego roku.

Praca Inspektoratu Szkolnego wiązała się także z koniecznością kontrolowania podlegających mu szkół. I tak np. w lutym 1947 roku Władysław Kwapisz przeprowadził wizytację Szkoły Podstawowej nr 1. W jej trakcie sprawdzono rzetelność realizacji podstawy programowej, prowadzenia dzienników lekcyjnych i poszczególnych zajęć z uczniami. Kontroli poddano również frekwencję, jak i przeanalizowano, czy w odpowiedni sposób wykorzystywane są zbiory biblioteczne. Władysław Kwapisz zbadał również finanse szkoły i zapoznał się z protokołami rad pedagogicznych³⁰. Widać z powyższego wyraźnie, iż Inspektorat prowadził bardzo szeroką działalność oświatową, zajmując się praktycznie wszystkimi kwestiami z nią związanymi, począwszy od spraw organizacyjnych, aż po kontrolę jednostek mu podległych.

W omawianym okresie prawie wszystkie dzieci z miasta objęte były nauczaniem, a wyjątek stanowiły jedynie osoby upośledzone i chore, dla których nie było wówczas jeszcze odpowiednich placówek. W każdej ze szkół występowało po kilka klas równoległych, a w poszczególnych oddziałach zdarzało się, iż liczba uczniów dochodziła, albo nawet przekraczała 50 osób. Pomimo takich warunków, efekty pracy nauczycieli były na ogół dobre, przy czym szczególny nacisk kładziono wówczas głównie na naukę o Polsce współczesnej oraz nauki przyrodnicze. Pedagodzy z kolei poddawani byli różnym formom indoktrynacji, które odbywały się na skutek starań ZNP. Na kursach ideologicznych omawiano historię ruchu robotniczego i chłopskiego oraz zasady marksizmu i leninizmu³¹.

Rok 1948 przyniósł zmianę na stanowisku Inspektora Szkolnego w Słupsku. Miejsce Władysława Kwapisza zajął wówczas Wacław Nowak. W związku z przejęciem przez niego obowiązków kierowniczych spisano w dniu 29 września protokół zdawczo – odbiorczy charakteryzujący pokrótce sytuację szkolnictwa w Słupsku i powiecie. Wynikało z niego, że w chwili, o której mowa na 100 szkół powszechnych w powiecie, 5 znajdowało się w mieście. W placówkach tych pracowało po więcej niż czterech nauczycieli, co w odniesieniu do szkół z regionu, gdzie w 74 zatrudniony był tylko jeden pedagog, stanowiło pewien ewenement i ukazywało różnicę w stopniu zorganizowania szkolnictwa tego szczebla. W dokumencie wspomniano także o kwestii etatów nauczycielskich dotyczących wszystkich rodzajów szkół, które w Słupsku występowały w liczbie 64. Mowa jest także o tym, że Inspektorat w dalszym ciągu zlokalizowany był na pierwszym piętrze wynajętego budynku przy ulicy Popławskiego 16, w którym znajdowało się sześć lokali biurowych, sala konferencyjna, magazyn, pokój biblioteczny i łazienka. Ponadto w dokumencie stwierdzono, iż wśród wyposażenia Inspektoratu znajdowały się przedmioty wypożyczone z różnych placówek. Wśród nich wskazano na 20 krzeseł (po 10) ze szkół nr 1 i 3, 2 duże stoły ze szkoły nr 5, 2 portrety i jedno godło ze szkoły nr 4³². Pokazuje to, iż sytuacja, mimo że poprawiająca się z miesiąca na miesiąc, w dalszym ciągu była trudna, o czym chociażby świadczy fakt użyczania sprzętu od szkół, które nie były miejscem, gdzie było go w nadmiarze.

Jak widać praca Inspektoratu Szkolnego w Słupsku w pierwszym okresie jego funkcjonowania nie należała do najłatwiejszych. Pierwsze trudności pojawiły się już w chwili jego organizowania, a kolejne wynikały z podejmowanych przez niego działań. W pierwszych latach po II wojnie światowej, Słupsk jako miasto, w którym odradzała się polska oświata, był w niezwykle trudnym położeniu materialnym. Warto pamiętać tu o wydarzeniach z marca 1945, jak i braku podstawowych rzeczy umożliwiających właściwe działanie instytucji i placówek oświatowych. Dlatego też wydaje się, iż lata 1945 – 1947 to dla miasta okres wytężonej pracy, walki z przeciwnościami losu jak i zmaganiem się z zwykłymi codziennymi kwestiami życia. Jednak był to czas, który ostatecznie wpłynął na późniejszą działalność oświatową Słupska i rozwój sieci szkół, a ta nie wyglądała najgorzej. Szczególnie gdy pod uwagę weźmiemy okoliczności, w jakich szkolnictwo wraz z Inspektoratem powstawało.

Maciej Wierzchnicki

---

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych

Ministerstwo Administracji.

Archiwum Państwowe w Koszalinie Oddział w Słupsku

Miejska Rada Narodowa i Zarząd Miejski Słupsk 1945 – 1950.

Wydział Społeczny.

Liceum Pedagogiczne w Słupsku 1945 – 1970.

Dziesięciolecie Państwowego Liceum Pedagogicznego w Słupsku 1945 – 1955.

Biuro Prezydialne MRN.

Protokoły z posiedzeń i działalności Miejskiej Komisji Oświatowej 1946.

Źródła drukowane

Dymek D., Rozwój oświaty, nauki i kultury w regionie słupskim w 35 – leciu PRL. Dokument znajduje się w zborach BG AP w Słupsku.

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty” z dnia 16.07.1945 r., nr 2.

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty” z dnia 25.08.1945 r., nr 2.

Kijowski W., Godło – Polesia czar – Mój Związek z Ziemią Koszalińską, Słupsk 1973. Maszynopis znajduje się w zbiorach Szkoły Podstawowej nr 1 w Słupsku.

Kijowski W., Wspomnienia słupskich działaczy partyjnych z lat 1945 – 1947. Dokument znajduje się w zbiorach BG AP Słupsk.

Kwapisz W., Wspomnienia byłego inspektora oświaty w Słupsku z lat 1945 – 1947. Maszynopis znajduje się w zbiorach BG AP w Słupsku.

Opracowania

Gontarek E., Obecny A., Słupszczanie – patroni słupskich ulic, Słupsk 2007.

„Moje Miasto”, nr 6, 02.05.2015.

Rybicki H., Początki władzy ludowej i walka o jej utrwalenie (1945 – 1946), [w:] Historia Słupska, red. S. Gierszewski, Poznań 1981.

Stępień J., Szkolnictwo i oświata, [w:] Z najnowszych dziejów Słupska i ziemi słupskiej 1945 – 1965, red. K. Podoski, Poznań 1969.

---

Słowa kluczowe:

oświata, Inspektorat Szkolny, szkoła podstawowa, Słupsk

Streszczenie:

Po dotarciu Armii Czerwonej do Słupska w marcu 1945 roku zaczął się czas odbudowy polskiego szkolnictwa. Natomiast po przybyciu do miasta Władysława Kwapisza, w kwietniu 1945 powstał Inspektorat Szkolny, który zajął się kwestią odtworzenia polskiego szkolnictwa w mieście. Pionierski okres działalności przypada na lata 1945 – 1947, w którym musiano radzić sobie z wieloma trudnościami, jakie zastano po wojnie. Ostatecznie zostały utworzone pierwsze szkoły, a w roku 1948 nowym inspektorem mianowana Wacława Nowaka.

---

Key words:

education, School Inspectorate, elementary school, Slupsk

Summary:

After reaching the Red Army to Slupsk in March 1945, it began the recovery time for Polish education. However, after arriving in the city Wladyslaw Kwapisz, in April 1945 was created the School Inspectorate, which tackled the issue of restoration Polish education in the city. The pioneering period of activity in the years 1945 – 1947, which had to cope with many difficulties, which were found after the war. Finally, the first schools were created and in 1948 the new inspector was Waclaw Nowak.

---