Bohdan Anders – porucznik pilot WP, Pilot Officer RAF 1915 – 1941
Urodził się 27 lutego 1915 r. w Poznaniu. Tam zdał maturę w Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Bergera.
Do wojska wstąpił 15 września 1936 r. do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu. 3 stycznia 1937 r. rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Od 15 czerwca 1939 r. przebywał na praktyce w 132 Eskadrze Myśliwskiej III Dywizjonu 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu. W jej składzie wziął udział w walkach we wrześniu 1939 r. Jej zadaniem była osłona jednostek walczących w ramach Armii „Poznań”.
17 września 1939 r., po rozwiązaniu III/3 Dywizjonu, przebijał się do Warszawy. Wtedy też, w miejscowości Lubien, został awansowany przez dowódcę III/3 DM mjr. Mieczysława Mümlera do stopnia podporucznika.
Od 21 września walczył w składzie Batalionu Lotniczego, broniącej stolicy jednostki składającej się ze spieszonych lotników. 23 września 1939 r. o godz. 3.00 odleciał na PZL-5 z Mokotowa z rozkazu mjr. Eugeniusza Wyrwickiego na południe kraju. Oprócz niego na pokładzie samolotu znajdował się ppor. Ryszard Malczewski. O godz. 7.30 – z powodu braku paliwa – lądował 100 metrów na południe od granicy węgierskiej koło rumuńskiej miejscowości Satu-Mare. Został wysłany do Bukaresztu, gdzie po otrzymaniu paszportu chciał wyjechać do Jugosławii. Został zatrzymany w Timisoarze i wysłany do obozu Turnu Severin. Po tygodniowym pobycie w obozie udał się z powrotem do Bukaresztu, gdzie po otrzymaniu drugiego paszportu wyruszył do portu Balcik, skąd na pokładzie brytyjskiego statku „Patris”, a następnie na „Franconii” przybył do Marsylii.
We Francji znalazł się w składzie tzw. Grupy Montpellier, której członkowie po przeszkoleniu na sprzęcie sojusznika jako pierwsi polscy lotnicy znaleźli się w marcu 1940 r. na francuskim froncie. Anders został przydzielony do klucza kpt. Jana Pentza, który znalazł się w GC II/6. Z tą jednostka odbył cały szlak bojowy, aż do podpisania aktu kapitulacji przez Francje. Na statku „Apapa” dotarł do Wielkiej Brytanii.
Początkowo trafił do 302 „Poznańskiego” DM, ale już po trzech dniach, 30 lipca, został z tej jednostki odkomenderowany do Central Training School. W tym czasie został odznaczony Krzyżem Walecznych.
Do służby bojowej wrócił na początku 1941 r., kiedy to 24 marca został skierowany do 316 „Warszawskiego” DM. Swój pierwszy lot bojowy wykonał 1 kwietnia 1941 r. i wspólnie z por. Aleksandrem Gabszewiczem zestrzelił wtedy He 111, otwierając konto zwycięstw swojej jednostki (niemiecki bombowiec lądował przymusowo w Irlandii). Radość z tego sukcesu nie trwała jednak długo. 2 czerwca 1941 r. wykonywał lot służbowy w samolocie Magister R1838 i wpadł w zaporę balonowa w okolicy Newport. Przyczyną wypadku była mgła, która spowodowała, że zboczył z trasy. Został pochowany na cmentarzu St Illtyd Churchyard w Pembrey, dz. RAF, gr. 11.
Pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika.
dr Grzegorz Śliżewski
Bibliografia
Źródła archiwalne
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, Londyn
Anders B., Zeszyt Ewidencyjny, LOT.A.IV.1/23.
Pentz J., Sprawozdanie, LOT. A. IV. 2/1a/4.
Kronika 316 Dyonu, LOT. A. 54/10.
National Archives, Londyn, Kew
Operations Record Book 316 Squadron, AIR 27/1702.
Literatura
Belcarz B., Polskie lotnictwo we Francji, Sandomierz 2002.
Buchwald B.K., 316 Warszawski Dywizjon Myśliwski, Warszawa 1989.
Pawlak J., Absolwenci Szkoły Orląt 1925 – 1939, Warszawa 2002.
Śliżewski G., Gorzka słodycz Francji. Polscy piloci myśliwscy wiosny 1940, Warszawa 2010.
Zdjęcie via Autor