Marmaduke Thomas St. John “Pat” Pattle (1914-1941), południowo afrykański pilot myśliwski, Squadron Leader Royal Air Force.
Marmaduke Pattle urodził się w Butterworth w Południowej Afryce 3 lipca 1914 roku. Jego rodzice byli z pochodzenia Anglikami, którzy wyemigrowali do kolonii. Do South African Air Force wstąpił zaraz po ukończeniu szkoły, by w 1936 r. przejść do metropolitalnej Royal Air Force. Tamże, w czerwcu 1937 r. ukończył szkolenie ze stopniem Pilot Officer. Przydzielono go do 80. Dywizjonu Myśliwskiego RAF, operującego na dwupłatowych myśliwcach Gloster Gladiator. Już rok później jednostkę skierowano do Egiptu, a sam Pat Pattle został w niej dowódcą eskadry. W tym okresie dużo czasu spędzał na szkoleniu swej eskadry, ale przede wszystkim samego siebie, w pilotażu, obserwacji i prowadzeniu ognia. Służący z nim wspominają, że wyróżniał się w umiejętnościach strzeleckich. Ponadto, z dywizjonem latał na misje policyjne oraz demonstracje siły przed buntującymi się i walczącymi między sobą plemionami arabskimi.
Pierwsze zestrzelenia pilot z Afryki zanotował 4 sierpnia 1940 r., kiedy to jego ofiarami stały się włoskie Breda Ba. 65 i Fiat CR. 42 Falco. Służył wciąż w 80. Dywizjonie, przy czym w eskadrze na wysuniętym polowym lotnisku Sidi Barrani. Flight Lieutnant Pattle zaczął odnosić kolejne zwycięstwa: następne dwie maszyny, Fiaty CR. 42 strącił już cztery dni później. Na przełomie października i listopada dywizjon przebazowano do Grecji, gdzie wspomagał siły powietrzne tego kraju w wojnie obronnej przeciwko Włochom. I znów Pat wyróżnił się sukcesami. Opracował choćby taktykę walki, wykorzystującą do maksimum możliwości archaicznych dwupłatowców, a skuteczną zwłaszcza w starciach z dwu- i trzysilnikowymi włoskimi bombowcami. Dzięki ostrzeliwaniu stanowisk strzelców pokładowych, po czym motorów, udawało się jemu i jego podkomendnym zwalczać Savoia Marchetti SM. 79 Sparviero, Fiaty BR.20 Cicogna czy CANTy Z.1007 Alcione.
Do końca roku bowiem jego konto powiększyło się do 14 zestrzeleń włoskich samolotów różnych typów, tak myśliwskich, jak i bombowych. Wszystkie odniósł latając na przestarzałym Gladiatorze, nierzadko w obliczu przewagi liczebnej nieprzyjaciela. Za tą postawę odznaczono go Distinguished Flying Cross i Distinguished Flying Cross with Bar, odpowiednio 9 lutego i 18 marca 1941 r. Wtedy już jednak, bo od lutego właśnie, 80. Dywizjon operował na myśliwcach Hawker Hurricane Mk I.
Marmaduke Pattle szybko przystosował się do nowego samolotu, a mając w rękach zdecydowanie nowocześniejszą broń, błyskawicznie zaczął zestrzeliwać dalsze maszyny przeciwnika. Już 20 lutego strącił Fiata G.50 Freccia.
12 Marca Marmaduke Pattle otrzymał awans do stopnia Squadron Leadera i nominację na dowódcę 33. Dywizjonu Myśliwskiego RAF. Niecały miesiąc później, bo 6 kwietnia, pierwszy raz as spotkał się z siłami Luftwaffe. Podczas tej potyczki zestrzelił na pewno dwa Messerschmitty Bf 109 z JG 27. W końcu tego miesiąca zachorował na grypę, otrzymując jednocześnie rozkaz ograniczenia lotów. Pat nie był mu posłuszny, kontynuował loty. Mimo złego stanu zdrowia był wciąż skuteczny.
20 Kwietnia 1941 r. poleciał nad Ateny, prowadząc swój dywizjon. Nad grecką stolicą wywiązała się walka z niemiecką wyprawą bombową, silnie osłanianą przez myśliwce. Marmaduke Pattle, z gorączką 39 stopni, strącił wtedy dwa Bf 109, jednego Bf 110, a także jednego Junkersa Ju 88. Rzucił się na pomoc dwóm pilotom z 33. Dywizjonu, atakowanym przez Bf 110 z ZG 26, po czym sam został zestrzelony, ginąc.
Ustalenie ostatecznej liczby zwycięstw południowo afrykańskiego pilota jest rzeczą trudną, ponieważ część raportów i dokumentacji poświadczającej jego zestrzelenia zaginęła podczas ewakuacji wojsk brytyjskich z Grecji w 1941 roku. Wnikliwi badacze historii Royal Air Force przyznają mu jednak nie mniej niż 50 zestrzelonych samolotów na pewno (w tym 15 na Gladiatorze), 8 prawdopodobnie i 6 uszkodzonych. Ten imponujący wynik, osiągnięty w przeciągu ledwie dziewięciu miesięcy, częściowo na archaicznym dwupłatowcu, daje Pattle`owi prymat wśród wszystkich pilotów myśliwskich Royal Air Force.
Jednostki, w których służył Marmaduke Pattle:
Bibliografia:
Mike Spick, Asy myśliwskie Aliantów, Warszawa 2006.
Andrew Thomas, Gloster Gladiator Aces, Oxford 2009.
Michał Różyński
|
Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl |