Malan Adolph

Adolph Malan (1910-1963), południowoafrykański pilot myśliwski, Group Captain Royal Air Force.

Świetny pilot, doskonały taktyk, odważny dowódca – tak w skrócie scharakteryzować można jednego z najsłynniejszych asów Royal Air Force z czasów II wojny światowej.

Adolph Gysbert Malan, urodził się 24 marca 1910 roku w Wellington w Południowej Afryce. Służbę wojskową początkowo związał jednak nie z lotnictwem, a z marynarką, co w przyszłości miało mu nadać przydomek iście morski, pod którym znany był najbardziej: Sailor. W 1935 r. wstąpił do RAF, by rok później, jako świeżo promowany Pilot Officer, otrzymać przydział do 74. Dywizjonu Myśliwskiego RAF. W 1939 r. jednostkę przezbrojono na Supermarine Spitfire, a sam Malan wojnę rozpoczynał w stopniu Flight Lieutnant, dowodząc eskadrą.

Pierwsze zwycięstwa powietrzne Adolph Malan odniósł nad Francją. Między 21, a 27 maja 1940 r., podczas operacji Dynamo, strącił pięć niemieckich bombowców. W dowód uznania tych zasług, odznaczono go Distinguished Flying Cross.

8 Sierpnia 1940 r., w czasie trwania bitwy o Wielką Brytanię, Adolph Malan otrzymał awans na Squadron Leadera, równolegle obejmując dowodzenie dywizjonu. Znał jednostkę bardzo dobrze i mógł swobodnie wdrażać swoje koncepcje taktyczne. Już bowiem podczas kampanii francuskiej dostrzegł, że trzeba porzucić anachroniczny szyk trójkowy. W swoim dywizjonie zastosował szyk trzech czwórek, który szybko przyjął się w całym Fighter Command. Nic dziwnego, że 74. Dywizjon stał się niezwykle skuteczną jednostką; podczas jednego tylko lotu bojowego, 11 sierpnia, podwładni Malana strącili 38 samolotów niemieckich (on sam zestrzelił dwa Bf 109). Dwa dni później odznaczony został Distinguished Flying Cross and Bar. W przeciągu następnych sześciu miesięcy jego konto wzrosło do 15 potwierdzonych zwycięstw, a 74. Dywizjon wyróżnił się dyscypliną oraz wysoką skutecznością.

Na przełomie roku 1940 i 1941, Sailor sporządził słynną listę swoistych przykazań, kodeks każdego pilota myśliwskiego RAF, nazwaną Ten Rules of Air Fighting. Pisał w nich o czujności, o ciągłej zmianie pozycji, o szukaniu celu, o prowadzeniu ognia. Sam był dzięki wierności tym zasadom skuteczny, jak i skuteczni byli jego piloci. Teraz jego wiedza miała posłużyć całemu Fighter Command.

Marzec 1941 r. to objęcie dowodzenia nad skrzydłem myśliwskim Biggin Hill. I na liście zestrzeleń Malana pojawiać zaczęły się kolejne samoloty. Podczas operacji zaczepnych za Kanałem La Manche zwiększył on swój dorobek do 27 zestrzeleń potwierdzonych. I na tym zakończył zwyciężanie. Resztę wojny spędził na szkoleniu i dowodzeniu stacjami lotniczymi, choć… łamiąc rozkazy przełożonych, zakazujące lotów oficerom tak wysokiego szczebla, ruszał w przestworza, prowadząc podległe mu jednostki do akcji.

Po wojnie Group Captain Sailor Malan wrócił do Południowej Afryki, gdzie zaangażował się w działalności przeciwko apartheidowi. Zmarł 17 września 1963 r. na chorobę Parkinsona. Jego postać została brawurowo i wiernie zagrana przez Roberta Shawa w filmie Bitwa o Anglię.

Jednostki, w których służył Adolph Malan:

  • Skrzydło Myśliwskie Biggin Hill
  • 19. Skrzydło Myśliwskie 2. TAF

Bibliografia:
Mark Barber, RAF Fighter Command Pilot, The Western Front 1939-42, Oxford 2012.
Alfred Price, Spitfire Mark I/II Aces 1939-41, Oxford 1996.
Mike Spick, Asy myśliwskie Aliantów, Warszawa 2006.

Zdjęcie: Wikimedia Commons

Michał Różyński

Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl

 Więcej informacji na stronie głównej Milipedii