Książka German aircraft in the Soviet Union and Russia ukazała się nakładem wydawnictwa Ian Allan Publishing w roku 2008.
Nie jest to pozycja nowa na lotniczym rynku wydawniczym, ale zdecydowanie zasługuje na uwagę. Po pierwsze za jej napisanie zabrał się Yefim Gordon wspierany przez Sergeya Komissarova i Dymitra Komissarova. Gordon ma już wypracowaną markę jeśli idzie o książki opisujące lotnictwo sowieckie. Można powiedzieć wręcz, że jest swego rodzaju prekursorem na zachodnim rynku wydawniczym i każda jego praca wnosi coś nowego do już znanych i cechujących się ugruntowaną pozycją książek traktujących o lotnictwie naszego sąsiada ze wschodu. Po drugie wydawca zadbał o wysoki poziom edytorski co powoduje, że trzymamy w ręce książkę naprawdę godną polecenia.
Format opracowania jest nieco większy od A4, książka posiada twardą okładkę oraz obwolutę. Papier kredowy dodatkowo podnosi wartość tej publikacji pod względem wizualnym.
Książka podzielona jest na 6 zasadniczych części poprzedzonych krótkim wstępem. Pierwszy rozdział opisuje historię niemieckich maszyn w Rosji od pierwszego znanego i zarejestrowanego samolotu, aż do roku 1917 kiedy to doszło do upadku Carskiej Rosji.
Drugi rozdział zajmuje się maszynami użytkowanymi w okresie od roku 1918 do początku wojny w Hiszpanii, czyli 1936.
Rozdział trzeci kończy się na roku 1945. Obejmuje zatem konflikty w Hiszpanii gdzie do doszło do nieoficjalnych walk pomiędzy Rosjanami i Niemcami i II wojnę światową, gdzie walki a frocie wschodznim należały do najcięższych. Część ta jest szczególnie ciekawa z racji dogłębnego zrelacjonowania testów przejętych maszyn niemieckich jakie miały miejsce w Rosji.1
Następny rozdział to opis testów odrzutowych maszyn niemieckich oraz silników odrzutowych jakie przeprowadzono w Rosji w latach 1945-1947.
Następna część i treści w niej zawarte to pokłosie II wojny światowej gdyż opisuje ona niemieckie biura konstrukcyjne w Niemczech Wschodnich i w Rosji w latach 1945 -1954.
Rozdział ostatni omawia niemieckie samoloty w Rosji po połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku.
Każda z części książki jest bogato ilustrowana. W większości są to zdjęcia dobrej i bardzo dobrej jakości. Nie zabrakło również plansz barwnych prezentujących opisywane samoloty jak i bardzo ciekawych z punktu widzenia czytelnika fragmentów dokumentów rosyjskich. Nie oznacza to oczywiście, że mamy do czynienia z albumem. Ilość zgromadzonych w jednym miejscu faktów jest imponująca, zwłaszcza dla czytelników nie władający językiem rosyjskim, a co za tym idzie nie mających dostępu do bogatej literatury rosyjskojęzycznej. Gordon i Komissarov dokonując przeglądu źródeł i literatury dostarczają nam swego rodzaju pigułkę informacyjną stanowiącą bardzo dobrą bazę do dalszych poszukiwań. Samo ujęcie tematu i poruszane w książce zagadnienia są z pewnością rzadko spotykane na rynku wydawniczym.
Książka udostępniona do recenzji dzięki uprzejmości Wydawnictwa Ian Allan Publishing.
1Tu akurat pojawiają się pewne kontrowersje w związku z opisywaniem testów Fw 190 A-4. Autorzy sugerują, że testowana w Wielkiej Brytanii maszyna osiągnęła lepsze rezultaty w związku z użyciem MW-50. O ile mi wiadomo silnik w tym modelu był przystosowany do używania tej mieszanki, ale nie została ona użyta bojowo. Tego typu kwestie nie wpływają jednak na ogólną ocenę poziomu książki.