W czasie XX-tego Nadzwyczajnego Walnego Zebrania delegatów Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej (SSLWRP) w dniu 7 września 2012 r. w miejscowości Ustroń, płk mgr Ryszard Białecki, członek Zarządu Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP zgłosił wniosek dotyczący budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” („ChLP” na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach w Warszawie. We wrześniu 2013 r. dokonano wyboru miejsca posadowienia Pomnika na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach w Warszawie w rejonie kwatery GII naprzeciwko kaplicy Kościoła Polskokatolickiego.
Również w 2013 r. uzyskano na wniosek dowódcy Sił Powietrznych gen. broni inż. pil. Lecha Majewskiego, pisemną zgodę od prezydent Miasta Stołecznego Warszawy na posadowienie Pomnika w zaproponowanym miejscu. Wybór koncepcji artystycznej Pomnika został poprzedzony konsultacjami wśród członków Stowarzyszenia, środowisk artystycznych oraz innych Stowarzyszeń i instytucji lotniczych i był bardzo trudny. Żaden z przedstawionych projektów nie uzyskał aprobaty Zarządu i Grupy Organizacyjnej, ani pochlebnych opinii społeczności Stowarzyszenia. Dopiero po wysłuchaniu opinii Seniorów Lotnictwa, że Pomnik powinien być wysoki i strzelisty (wznoszący się do nieba) swoją koncepcje Pomnika zaprezentował mgr inż. arch. Piotr Kudelski, syn ppłk. pil. Jana Kudelskiego, członka Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP i to był moment przełomowy dla idei budowy Pomnika.
Uchwałą nr 14/2016 Zarządu Głównego SSLWRP z 11 października 2016 r. powołano Komitet Budowy Pomnika (KBP) „Chwała Lotnikom Polskim” w składzie dwudziestu czterech osób reprezentujących wszystkie zainteresowane Polskie Stowarzyszenia Lotnicze i instytucje, którego przewodniczącym został gen. dyw. pil. Franciszek Macioła. W skład Komitetu Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” najwięcej członków, bo aż trzynastu weszło z Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP i były to następujące osoby: gen. bryg. pil. Roman Harmoza, który został wiceprzewodniczącym KBP, płk dr inż. Henryk Czyżyk, który został sekretarzem KBP, płk dypl. pil Stefan Rybiński, który został skarbnikiem KBP, a członkami KBP zostali: gen. broni prof. dr hab. pil. Jerzy Gotowała, płk prof. dr hab. Wojciech Michalak, płk dr pil. Janusz Kowalski, płk dypl. inż. pil. Jan Urbaniak, płk mgr Ryszard Białecki, płk dr Krzysztof Kowalski, płk pil. Jerzy Ochoński, płk mgr inż. pil. Kazimierz Pogorzelski, ppłk mgr pil. Jan Smajdor (11.10.2016-27.01.2017) i ppłk pil. Jan Kudelski (11.10.2016-07.07.2017). Po śmieci ppłk. mgr. pil. Jana Smajdora i ppłk. pil. Jana Kudelskiego skład KBP został uzupełniony o kolejne dwie osoby. Członkiem KBP został ppłk mgr inż. pil. Krzysztof Tuzikiewicz od 07.11.2017 r. i gen. broni inż. pil. Lech Majewski od 29.05.2018 r. Zdecydowano o sposobie finansowania przedsięwzięcia (głównie z indywidualnych datków i celowych dotacji) i ustalono termin odsłonięcia Pomnika na 28 sierpnia 2018 roku, w Święto Lotnictwa Polskiego, z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, 100-lecia Lotnictwa Polskiego i 115-lecia lotnictwa światowego. Opracowano akt erekcyjny i przygotowano materiały historyczne związane ze 100-leciem Lotnictwa Polskiego, które umieszczono w Kapsule Pamięci (Czasu). Ustalono, że uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego i kamienia węgielnego pod budowę Pomnika odbędzie się 5 listopada 2016 r., w 98. Rocznicę wykonania przez polską załogę w składzie por. pil. Stefan Bastyr i por. obserwator Janusz de Beaurain, pierwszego lotu bojowego w obronie Lwowa, w wojnie polsko-ukraińskiej. Kapsuła Pamięci (Czasu) wmurowana w dniu 05.11.2016 r. pod pomnik „Chwała Lotnikom Polskim” zawierała:
1. Uchwałę nr 10/2016 z 5 sierpnia 2016 r. ZG SSLWRP w sprawie powołania nowej
Grupy Organizacyjnej Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”, poświęconego
wszystkim lotnikom polskim, wojskowym i cywilnym z lat 1918-2018;
2. Uchwałę nr 14/2016 z 11 października 2016 r. ZG SSLWRP w sprawie powołania
Komitetu Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”;
3. Dokumenty opisujące Pomnik;
4. Wszystkie aktualne (obiegowe) polskie monety;
5. Historię Lotnictwa Polskiego 1918-2018;
6. Dokumenty w sprawie powołania lotnictwa Państwowej Straży Granicznej
oraz ich odznaki;
7. Zdjęcie i pismo pamiątkowe lotników 103. pl MSW z papieżem-polakiem Janem
Pawłem II i Jego podpisem;
8. Odznaki specjalności Wojsk Lotniczych (pilota, nawigatora, skoczka spadochronowego,
mechanika lotniczego);
9. Odznaki Stowarzyszeń ( SSLWRP, SLP, WKSL, „Promocji-77” WOSL);
10. Odznaki pułków lotniczych, szkół wojskowych i instytutu lotniczego (1. plm
„Warszawa”, 2. plm „Kraków”, 3. DLMB, 4. PDLM, 9. plm, 103. pl MSW, ASG
WP, AON, WSOSP, WOSR, WAT i ITWL);
11. Czasopisma i gazety („Skrzydlata Polska”, „Lotnictwo Aviation International”,
„Lotnictwo”, „Głos Weterana i Rezerwisty”, „Polska Zbrojna”, „Przegląd Sił
Powietrznych”, „Przegląd Sił Zbrojnych”, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”
i inne gazety codzienne);
12. Wiersz okolicznościowy płk. dr. pil. Janusza Kowalskiego;
13. Symbole Ministerstwa ON i MSWiA;
14. Orzełek Sił Powietrznych;
15. Odznaka Muzeum SP;
16. Plakietka i Odznaka pamiątkowa z pierwszych międzynarodowych pokazów
lotniczych „Air Show”-1991 zorganizowanych w Poznaniu – Ławicy;
17. Notatka o międzynarodowych pokazach lotniczych „Air Show”-1996 zorganizowanych
w Bydgoszczy;
18. Protokół z pierwszego zabrania ZG SSLWRP, na którym zgłoszono propozycję i podjęto decyzję o budowie Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”;
19. Harmonogram budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach w Warszawie przez SSLWRP w latach 2016 – 2018;
20. Artykuł płk dr hab. Izydora Kolińskiego dotyczący budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”;
21. Medal pamiątkowy Bractwa Kurkowego RP.
W dniu 5 listopada 2016 roku w miejscu planowanej budowy Pomnika, na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach w Warszawie, w kwaterze G II, odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego i kamienia węgielnego pod jego budowę. Uroczystość zgodnie z Ceremoniałem Wojskowym prowadził wiceprzewodniczący Komitetu Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” gen. bryg. pil. Roman Harmoza. Poświęcenia wmurowywanych elementów i miejsca budowy pomnika dokonali wojskowi kapelani trzech obrządków: rzymsko-katolickiego, prawosławnego i ewangelickiego. W uroczystości udział wzięli zaproszeni, goście: podsekretarz stanu w MON – prof. Wojciech Fałkowski, I zastępca Dowódcy Generalnego RSZ – gen. dyw. pil. Jan Śliwka, Prezes ZG SSLW RP – przewodniczący Komitetu Budowy Pomnika – gen. dyw. pil. Franciszek Macioła, Seniorzy Lotnictwa Polskiego, byli dowódcy Wojsk Lotniczych, WLOP i Sił Powietrznych oraz przedstawiciele instytucji wojskowych i miejscowych władz samorządowych. Rozpoczęcie budowy Pomnika przewidziano na początku 2018 r. Już 31 stycznia 2018 r. o godzinie 10.20 płk dr inż. Henryk Czyżyk – sekretarz KBP „Chwała Lotnikom Polskim” i członkowie KBP: płk dypl. inż. pil. Jan Urbaniak i płk pil. Jerzy Ochoński wbili pierwszą łopatę inaugurując budowę Pomnika. Budowę Pomnika zaplanowano w pięciu etapach. I etap budowy pomnika obejmujący część naziemną żelbetową (fundament). Umowę podpisano 5 stycznia 2018 r., a budowę zakończono do 31 marca 2018 r. Komisyjny odbiór fundamentu nastąpił 17 kwietnia 2018 r. Kosz I etapu budowy – 35 000 zł. II etap budowy pomnika obejmujący montaż okładzin kamiennych na części naziemnej pomnika oraz płyty zawierające symbolikę i liternictwo wraz z odblaskami. Umowę podpisano 2 lutego 2018 r., a budowę zakończono 31.07.2018 r. Koszt II etapu budowy – 81 000 zł. III etap budowy pomnika obejmujący wykonanie prac końcowych w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika, w tym niwelizacja terenu, ułożenie płyt chodnikowych i prace wykończeniowe. Umowę podpisano 19 czerwca 2018 r., a pracę zakończono 20 sierpnia 2018 r. Koszt III etapu budowy – 30 000 zł. IV etapu budowy pomnika obejmujący wykonanie kamiennej tablicy informacyjnej dotyczącej budowy, godeł i symboli, impregnacji betonu oraz wyrównania i obniżenia krawężników. Umowę podpisano
3 lipca 2018 r., a prace zakończono 10 sierpnia 2018 r. Koszt IV etapu budowy 33 500 zł. V etap budowy pomnika obejmujący wykonanie i zamontowanie głównego elementu pomnika, części metalowej „samolotu” ze stali nierdzewnej. Umowę podpisano 11 czerwca 2018 r., a wykonanie zrealizowano 20 sierpnia 2018 r. Koszt V etapu budowy 115 620 zł. Razem koszt budowy Pomnika wyniósł 324 955,97 zł.
O godzinie 10.00, 28 sierpnia 2018 r. odbyła się uroczysta Msza Święta w intencji Lotników Polskich, w Katedrze Polowej WP. W zaplanowanym terminie, o godzinie 12.00, 28 sierpnia 2018 roku, w dniu Święta Lotnictwa Polskiego odbyła się uroczystość odsłonięcia Pomnika. Uroczystość była wpisana w centralne obchody 100-lecia Lotnictwa Polskiego i zgromadziła na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach w Warszawie rzesze ludzi. Na uroczystość przybyli Prezydent RP – Andrzej Duda, szef Kancelarii Premiera – Michał Dworczyk, minister obrony narodowej – Mariusz Błaszczak, wiele osobistości wojskowych, władz administracyjnych i samorządowych oraz generalicja i duchowieństwo. Pomnik, który został odsłonięty na Cmentarzu Wojskowym, na Powązkach, w Warszawie, przez Prezydenta RP – Andrzeja Dudę, MON – Mariusza Błaszczaka i Seniorów Lotnictwa Polskiego, upamiętnia wszystkich Lotników Polskich, wojskowych i cywilnych z lat 1918-2018, bez względu na okres, wydarzenia historyczne, miejsce na świecie, czy indywidualne zasługi. Pomnik powstał z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, 100-lecia Lotnictwa Polskiego i 115-lecia lotnictwa światowego. Naszą narodową tradycją jest otaczanie wielkim
szacunkiem i pamięcią obrońców Ojczyzny – tak było w przeszłości i tak jest i teraz. Dla nas Polaków, a szczególnie braci lotniczej, symbole mają wielkie znaczenie, dlatego tak ważne było uczczenie pamięci poległych lotników polskich. Budowa Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”, była naszym wspólnym, moralnym i żołnierskim obowiązkiem wobec tych, którzy na trwale wpisani zostali w historię lotnictwa polskiego. Na pomniku jest napis „Chwała Lotnikom Polskim” W 100-lecie Lotnictwa Polskiego” oraz zostały wyryte: orzełek lotniczy, gapa i loga: WSOSP, Aeroklubu Polskiego, „Lotu” i PZL. Fundament pomnika, stanowi droga startowa (pas startowy) ułożony z 13 płyt mucharzowych, w których zamontowano 26 światełek ledowych. Długość pomnika 13 m, szerokość 2 m. Wysokość pomnika 9 m, w tym wysokość metalowego „samolot” 7,9 m i wysokość fundamentu 1,1 m.. Ciężar części metalowej pomnika „samolotu” 2,8 ton. W dolnej części metalowej „samolotu” znajduje się biało-czerwona szachownica. Uchwałą nr 23/2018 Zarządu Głównego SSLWRP z 5 grudnia 2018 r., zgodnie z ustaleniami, jakie zapadły na posiedzeniu Komitetu Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”, w Warszawie, 5 listopada 2018 r., postanowiono:
– powołać ze składu KBP „Chwała Lotnikom Polskim” Prezydium KBP w składzie: gen. bryg. pil. Roman Harmoza – przewodniczący Prezydium KBP, płk dr inż. Henryk Czyżyk – sekretarz Prezydium KBP, płk dypl. pil. Stefan Rybiński – skarbnik Prezydium KBP, a członkami Prezydium KBP zostali: płk dypl. inż. pil. Jan Urbaniak, płk pil. Jerzy Ochoński i ppłk mgr inż. pil. Krzysztof Tuzikiewicz, które kierować będzie dalszymi pracami Komitetu Budowy Pomnika, do czasu rozwiązania, po wykonaniu wszystkich przedsięwzięć związanych z budową Pomnika;
– powołać Komisję Rewizyjną w składzie: mgr Dagmara Dulęba-Poluszyńska – przewodnicząca KR i członkowie KR: mgr inż. Joanna Filipowicz (SLP) i Roman Woźniak (WKSL), z zadaniem sprawdzenia prawidłowości działalności finansowej KBP i przedstawienia protokołu w terminie do 31.12.2018 r.;
– przekazać szkołom patronackim po egzemplarzu „Księgi Lotników Polskich
1918-2018”.
Uchwałą nr 17/2024 Zarządu Głównego SSLWRP z dnia 29 października 2024 r. postanowiono z dniem 31 października 2024 r. zakończyć działalność i rozwiązać Komitet Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” (powołanego uchwałą Zarządu Głównego SSLWRP nr 14/2016 z dnia 11.10.2016 roku, ze zmianami dokonanymi na podstawie uchwały Zarządu Głównego nr 16/2017 z dnia 7.11.2017 roku) oraz Prezydium Komitetu Budowy Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” (powołanego uchwałą Zarządu Głównego SSLWRP nr 23/2018 z dnia 5.12.2018 roku), wyrażając członkom Komitetu i Prezydium wyrazy uznania i podziękowania za wysiłek włożony w budowę Pomnika. Do 30.11.2024 r. powołać 5-cio osobową Radę Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” jako organ wykonawczy Zarządu Głównego oraz koordynujący prace związane z organizacją uroczystości przy Pomniku oraz konserwacją, utrzymaniem porządku i ewentualną rozbudową otoczenia Pomnika. Przekazać Zarządowi Głównemu do czasu powołania w/w Rady nadzór nad Pomnikiem, który ma być sprawowany wspólnie z członkami Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP. Powierzyć w tym okresie koordynację przedsięwzięć związanych z Pomnikiem członkowi Zarządu Głównego, płk. dr. inż. Henrykowi Czyżykowi. Do 30.11.2024 r. opracować regulamin działania Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”. Prace nad regulaminem powierzyć gen. dyw. pil. Franciszkowi Maciole. Zobowiązać Radę do opracowania w terminie do 31.03.2025 r. koncepcji ewentualnej rozbudowy Pomnika wraz z koncepcją urządzenia bezpośredniego otoczenia Pomnika. Decyzją nr 1/2024 r. Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP z dnia 30.11.2024 r. wyznaczono z dniem 1 grudnia 2024 r. na funkcję Przewodniczącego Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” płk. dr. inż. Henryka Czyżyka, wiceprezesa Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, którego upoważniono do złożenia, do dnia 15 grudnia 2024 r. po konsultacji z Zarządem Oddziału Warszawsko-Mazowiekiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, wniosku w sprawie powołania czterech członków Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”. Na podstawie wniosku złożonego w dniu 14 grudnia 2024 r. przez Przewodniczącego Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”, płk. dr. inż. Henryka Czyżyka, do Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, gen. bryg. prof. dr. inż. Stefana Czmura, Uchwałą nr 23/2024 Zarządu Głównego SSLWRP z dnia 19.12.2024 r. powołano do Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim” następujących członków Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP:
- gen. broni dr. inż. pil. Sławomira Dygnatowskiego – prezesa Oddziału;
- płk. dypl. inż. pil. Jana Urbaniaka – sekretarza Oddziału;
- płk. mgr. inż. pil. Krzysztofa Tuzikiewicza – skarbnika Oddziału;
- ppłk, mgr. inż. Marka Hellera – członka Zarządu Oddziału.
Uchwałą nr 1/2025 Zarządu Głównego SSLWRP z dnia 7 stycznia 2025 r. Zarząd powierzył płk. dypl. inż. pil. Janowi Urbaniakowi, sekretarzowi Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego SSLWRP, pełnienie funkcji zastępcy przewodniczącego Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”.
Skład Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”
Płk dr inż. Henryk Czyżyk – przewodniczący Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”
Płk dypl. inż. pil. Jan Urbaniak – zastępca przewodniczącego Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”
Gen. broni dr inż. pil. Sławomir Dygnatowski – członek Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”
Płk mgr inż. pil. Krzysztof Tuzikiewicz – członek Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”
Ppłk mgr inż. Marek Heller – członek Rady Pomnika „Chwała Lotnikom Polskim”