Maliński Jan

Jan Maliński (1917-2006), kapitan pilot Wojska Polskiego

Urodził się 1 marca 1917 roku w Berlinie. W 1920 roku jego rodzina osiadła pod Ostrzeszowem. Jan Maliński uczył się we wsi Olszyna (1924-1925), a później w Ostrzeszowie. Był absolwentem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Krotoszynie. W 1936 roku zdał tam egzamin dojrzałości. Przeszkolenie wojskowe przeszedł w Szkole Podchorążych Piechoty w Różanie.
W 1936 roku odbył kurs Przysposobienia Wojskowego Lotniczego na lotnisku Lublinek pod Łodzią (w 1934 roku ukończył kurs szybowcowy). Od 1937 roku był kursantem XII Promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Placówkę ukończył w 1939 roku z 19 lokatą w stopniu podchorążego pilota. Otrzymał przydział do 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu.
W kampanii polskiej 1939 roku był pilotem 132. eskadry myśliwskiej. Pełnił też funkcje oficera łączności eskadry i oficera informacyjnego III./3. dywizjonu myśliwskiego. Zestrzelił w tym czasie dwa nieprzyjacielskie samoloty, 3 września Do 17Z, natomiast 7 września Bf 110. Jednakże w czasie tej drugiej akcji zestrzelony został też samolot Malińskiego. Ranny w nogi pilot uratował się skacząc na spadochronie. Później przez miesiąc był hospitalizowany.
W połowie października 1939 roku podporucznik Maliński został aresztowany przez Niemców, jednak zwolniono go do czasu wyleczenia rany. Pilot wykorzystał sytuację i zbiegł na Węgry, a stamtąd przez Jugosławię do Francji. Dopłynął drogą morską do Marsylii 1 czerwca 1940 roku. Po upadku Francji przedostał się przez Morze Śródziemne i Gibraltar do Wielkiej Brytanii. W sierpniu 1940 roku został włączony w skład 302. dywizjonu myśliwskiego „poznańskiego”. W czasie bitwy o Anglię zanotowano mu 1/3 uszkodzenia (Ju 88). W czerwcu 1941 roku został przeniesiony do 307. dywizjonu myśliwskiego nocnego „lwowskich puchaczy”. Jego stałym nawigatorem był w tym czasie por. Jan Mika. Przez pewien czas Maliński był dowódcą eskadry „A”. W latach 1942-1944 był oficerem nawigatorem naprowadzającym w naziemnej stacji naprowadzania (Ground Controlled Interception) w sektorze Exeter, a także obsługiwał radar na brytyjskim krążowniku HMS „Glasgow”. Latem 1944 roku wrócił do bojowego latania w 307. dywizjonie myśliwskim. Jako nawigatora przydzielono mu por. Romana Romanowicza. Maliński był autorem muzyki do hymnu 307. dywizjonu. Po zakończeniu działań wojennych latał w lotnictwie transportowym (Transport Command). Został przeniesiony do 229. Grupy Transportowej operującej w Azji Południowo-Wschodniej, gdzie zajmował się rozprowadzaniem samolotów wielosilnikowych.
Po wojnie pozostał na emigracji. Mieszkał w Anglii, później w Kanadzie i wreszcie na Wyspach Bahama. Uzyskał licencję pilota komunikacyjnego, nawigatora i radiooperatora. Pracował głównie w przedsiębiorstwach lotniczych, a także w firmach zajmujących się produkcją tworzyw sztucznych. W czasie blokady Berlina Zachodniego wykonywał tam loty z żywnością. Przez pewien czas pracował też dla CIA dokonując zrzutów broni i skoczków nad państwami Bloku Wschodniego. W 1972 roku powrócił na stałe do Polski i zamieszkał w Ostrzeszowie. W kwietniu 2001 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Ostrzeszowa. Był członkiem organizacji kombatanckich. Zmarł 6 lutego 2006 roku.
Jan Maliński był zdolnym lotniskiem myśliwskim. Wykształcony został w polskiej „Szkole Orląt”, czyli Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, która wypuściła wielu asów myśliwskich drugiej wojny światowej. Ze względu na zbyt małą liczbę zwycięstw powietrznych Malińskiego nie można zakwalifikować jako asa myśliwskiego, lecz był to bez wątpienia dobry pilot. We wrześniu 1939 roku w ciągu tygodnia walk uzyskał dwa zwycięstwa powietrzne (mimo oczywistej technicznej i liczebnej dominacji lotnictwa niemieckiego). Do Francji dotarł zbyt późno, by wziąć udział w kampanii, lecz w składzie 302. dywizjonu myśliwskiego walczył w bitwie o Anglię odnotowując kolejny sukces w postaci uszkodzenia niemieckiego bombowca. Później Maliński został przeniesiony do nocnego lotnictwa myśliwskiego, gdzie zdecydowanie trudniej było o zwycięstwa powietrzne. Z czasem skonfliktowany z przełożonymi pilot został odsunięty od latania bojowego, choć w czasie służby w charakterze oficera naprowadzającego także się odznaczył. Warto podkreślić, że Maliński jako jeden z niewielu polskich pilotów odnalazł się w rzeczywistości powojennej i, mimo pewnych trudności, mógł kontynuować swoją pasję, czyli latanie.

Dodatki
Odznaczenia
– Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari;
– Krzyż Walecznych (czterokrotnie);
– Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami;
– Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie);
– Distinguished Flying Cross (Zaszczytny Krzyż Lotniczy) – brytyjski.

Jednostki, w których Jan Maliński służył i stanowiska, które pełnił
– 132. eskadra myśliwska – pilot, oficer łączności eskadry, oficer informacyjny dywizjonu;
– 302. dywizjon myśliwski „poznański”;
– 307. dywizjon myśliwski nocny „lwowskich puchaczy” – dowódca eskadry „A”;
– Ground Controlled Interception w sektorze Exeter – oficer naprowadzający;
– HMS „Glasgow”;
– 229. Grupa Transportowa RAF.

Bibliografia
– Jan Leonard Maliński, dostępny w internecie: http://www.niebieskaeskadra.pl/?control=8&id=2070, [dostęp: 19 listopada 2014 roku, godz. 10.19.]
– Pawlak Jerzy, Absolwenci Szkoły Orląt 1925-1939, Warszawa 2002.
– Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939 roku, Warszawa 1982.
– Raport Jana Malińskiego z lotu bojowego przeprowadzonego 7 września 1939 roku udostępniony przez Łukasza Łydżbę, kopia w zbiorach autora.
– WK, Jan Maliński, [w:] „Skrzydlata Polska”, r. 1974, nr 1 (1174), s. 17.
– Zeszyt ewidencyjny Jana Malińskiego udostępniony przez Łukasza Łydżbę, kopia w zbiorach autora.
– Zmyślony Wojciech, Jan Maliński, dostępny w internecie: http://www.polishairforce.pl/malinski.html, [dostęp: 19 listopada 2014 roku, godz. 10.29.]

dr Mariusz Niestrawski