Mümler Mieczysław

Mieczysław Mümler (1899-1985), pułkownik pilot Wojska Polskiego, as myśliwski drugiej wojny światowej.

Urodził się 10 grudnia 1899 roku we Lwowie. Przed odrodzeniem niepodległej Polski służył w polskich drużynach skautów i organizacjach paramilitarnych. Od 5 listopada 1918 roku uczestniczył jako piechur w walkach polsko-ukraińskich o swe rodzinne miasto. W styczniu 1919 roku został ranny. W lutym rozpoczął służbę w 1. pułku artylerii polowej Legionów. Od stycznia 1920 roku uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu, którą ukończył w czerwcu tego roku, po czym otrzymał przydział do 6. pułku artylerii polowej w Krakowie. Był I oficerem 5. baterii i oficerem zwiadowczym pułku. W lutym 1921 roku otrzymał awans na podporucznika. W tym samym roku zdał maturę w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. W 1922 roku, już jako porucznik, ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Krakowie, dwa lata później w Toruniu odbył kurs zwiadowców artylerii.
W 1926 roku został na własną prośbę przeniesiony do lotnictwa. Kurs pilotażu odbył w 11. Pułku Myśliwskim w Lidzie, służył tam w 113. eskadrze myśliwskiej. W 1928 roku por. pil. Mieczysław Mümler trafił do 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu. Od 1929 roku dowodził 132. eskadrą myśliwską przyczyniając się do znacznego podniesienia poziomu wyszkolenia wśród pilotów eskadry. W 1930 oraz 1934 roku kończył w Dęblinie kursy dowódców eskadr, natomiast w latach 1934-1935 odbył kursy pilotażu szybowcowego w Ustianowej. W 1931 roku przez dwa miesiące był instruktorem w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu. W tym samym roku awansował na kapitana. Już w latach 30-tych Mümlera uważana za zdolnego pilota myśliwskiego. Był członkiem ekipy, która wykonywała pokazy lotnicze w Bukareszcie, z dobrym skutkiem brał też udział w ogólnopolskich zawodach trójek myśliwskich. Po opuszczeniu w 1937 roku 132. eskadry myśliwskiej został dowódcą III./3. dywizjonu myśliwskiego. W tym samym czasie otrzymał awans na majora. W okresie służby w 3. Pułku Lotniczym był też członkiem Aeroklubu Poznańskiego. W październiku 1938 roku dowodzony przez niego dywizjon został włączony do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk”, która zajęła należące do Czechosłowacji Zaolzie. W 1939 roku Mümler zdał egzaminy do Wyższej Szkoły Lotniczej, jednakże wybuch drugiej wojny światowej uniemożliwił rozpoczęcie kursu.
W czasie kampanii polskiej 1939 roku dowodził dywizjonem myśliwskim Armii „Poznań”, który wykonywał zadania bojowe aż do 16 września. W tym czasie latając na PZL P.11c (numer boczny „2”) mjr pil. Mieczysław Mümler zestrzelił trzy nieprzyjacielskie samoloty. Jednocześnie wykazał się daleko posuniętą odpowiedzialnością o powierzony sprzęt i ludzi. Nie pozostawiał uszkodzonych samolotów wrogowi, lecz ewakuował je wraz z rzutem kołowym licząc na możliwość naprawy fabrycznej. Dążył do tego, by jego podkomendni nie wdawali się w nierówną walkę z silniejszym przeciwnikiem, stąd jednostka w ciągu całej kampanii, w wyniku działań powietrznych straciła tylko jednego lotnika zabitego i czterech rannych. Dywizjon Mümlera ani razu nie został wykryty na lotnisku, dzięki czemu udało się również uniknąć strat sprzętu w wyniku ewentualnego bombardowania. Z drugiej strony, umiejętnie wprowadzany do walki dywizjon, osiągnął znakomite rezultaty pod względem liczby zestrzeleń.
17 września o świcie, wykonując rozkaz sztabu lotniczego armii, mjr Mümler odleciał na Lubelszczyznę. Dzień później ewakuował samolot do Rumunii, a stamtąd po krótkim internowaniu przedostał się przez Jugosławię i Grecję do Francji.
Nad Sekwaną znalazł się 23 października 1939 roku. W bazie w Lyon-Bron został organizatorem i pierwszym dowódcą polskiego II. dywizjonu myśliwskiego. Przeszkolił się też w pilotażu myśliwców Morane-Saulnier MS.406. W maju następnego roku na własną prośbę odszedł do zaangażowanej w walkach Groupe de Chasse II./27. (latał na Devoitine D.520). We Francji odniósł dwa zwycięstwa powietrzne. Po klęsce Francji przedostał się przez Afrykę Północną do Wielkiej Brytanii.
Na Wyspach Brytyjskich został organizatorem i pierwszym dowódcą 302. dywizjonu myśliwskiego „poznańskiego”. Jako pilot samolotu Hawker Hurricane brał udział w bitwie o Anglię zestrzeliwując kolejny niemiecki samolot. Był najstarszym polskim pilotem biorącym udział w tej kampanii powietrznej. W połowie grudnia 1940 roku wysłano go na kurs instruktorski do Centralnej Szkoły Strzeleckiej w Upavon. 24 lutego 1941 roku otrzymał stanowisko instruktora w 55. OTU (Operational Training Unit), 1 sierpnia przeniesiono go do 61. OTU, natomiast 14 września został komendantem Polskiej Szkoły Myśliwskiej w 58. OTU. W 1941 roku otrzymał awans na Wing Commandera, a w kolejnym roku na stopień Group Captain. Od 25 sierpnia 1942 roku przez miesiąc wykonywał loty bojowe w 306. dywizjonie myśliwskim „toruńskim”. Następnie był komendantem polskiej bazy w Northolt. 24 października 1943 roku został polskim oficerem łącznikowym w dowództwie 84. Grupy Myśliwskiej RAF. 19 czerwca 1945 roku znalazł się w składzie dowództwa lotnictwa myśliwskiego (Fighter Command).
W 1946 roku w stopniu pułkownika pilota został zdemobilizowany. Po demobilizacji pozostał na emigracji. Mieszkał w Londynie, gdzie pracował jako piekarz. Nie wrócił do Polski, ale też nie przyjął obywatelstwa brytyjskiego. Należał do Stowarzyszenia Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii i Koła Seniorów Lotnictwa. Zmarł 5 września 1985 roku w Londynie.
Mieczysław Mümler znajduje się w grupie najwybitniejszych polskich pilotów myśliwskich. Swoją przygodę z lotnictwem zaczął stosunkowo późno, bo dopiero w wieku 26 lat. Wcześniej był artylerzystą, uczestniczył między innymi w walkach o odbudowę państwa polskiego. W 1926 roku odbył kurs pilotażu myśliwskiego. Dwa lata później został przeniesiony do Poznania, gdzie służył kolejne kilkanaście lat. Początkowo był zwykłym pilotem, z czasem otrzymał stanowisko dowódcy eskadry, a później dywizjonu. Bez wątpienia odcisnął wyraźne piętno na systemie doskonalenia pilotów myśliwskich w stolicy Wielkopolski. Był nie tylko dobrym nauczycielem, ale także sam świecił przykładem. Jako znakomity pilot myśliwski brał udział w krajowych zawodach i międzynarodowych pokazach pilotów myśliwskich. Największą chwałę Mieczysław Mümler osiągnął w latach drugiej wojny światowej. Był bohaterem w trzech kampaniach w powietrzu: w Polsce, we Francji i w bitwie o Anglię. Później, ze względu na wiek, jego energię wykorzystano w szkoleniu kolejnych zastępów pilotów. Po wojnie nie wrócił do ojczyzny, ale nie wyrzekł się związków z polskością.

Dodatki:
Odznaczenia:
– Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 8990);
– Krzyż Walecznych (dwukrotnie);
– Odznaka Pilota (nr 924);
– Srebrny Krzyż Zasługi;
– Medal Niepodległości;
– Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921;
– Krzyż Obrony Lwowa;
– Krzyż Komandorski Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania);
– Zaszczytny Krzyż Lotniczy (Wielka Brytania);
– Krzyż Wojenny (Francja);
– Medal Wojskowy (Francja);
– Medal Pamiątkowy X Rocznicy Walk o Wyzwolenie Republiki Łotewskiej (Łotwa);
– Krzyż Korony Rumuńskiej (Rumunia);
– Odznaka Pilota (Rumunia).

Jednostki, w których Mieczysław Mümler służył i stanowiska, które pełni:
– 1. pułk artylerii polowej Legionów;
– 6. pułk artylerii polowej – I oficer 5. baterii i oficer zwiadowczy;
– 11. Pułk Myśliwski – pilot 113. eskadry myśliwskiej;
– 3. Pułk Lotniczy – pilot, dowódca 132. eskadry myśliwskiej, dowódca III./3. dywizjonu myśliwskiego;
– Lotnicza Szkoła Strzelania i Bombardowania – instruktor;
– Lotnictwo Armii „Poznań” – dowódca III./3. dywizjonu myśliwskiego;
– Polski II. dywizjon myśliwski (Francja) – organizator i dowódca;
– Groupe de Chasse II./27. (Francja);
– polski 302. dywizjon myśliwski „poznański” (Wielka Brytania) – organizator i dowódca;
– 55. Operational Training Unit (Wielka Brytania) – instruktor;
– 61. Operational Training Unit (Wielka Brytania);
– 58. Operational Training Unit (Wielka Brytania) – dowódca Polskiej Szkoły Myśliwskiej;
– Baza lotnicza w Notholt (Wielka Brytania) – dowódca;
– 84. Grupa Myśliwska RAF (Wielka Brytania) – polski oficer łącznikowy;
– Fighter Command Wielka Brytania) – sztab.

Bibliografia
– Gretzyngier Robert, Matusiak Wojtek, Zieliński Józef, Asy lotnictwa polskiego, Warszawa 2012.
– Kurowski Adam, Lotnicy w bitwie nad Bzurą, Warszawa 1975.
– Kurowski Adam, Pistolet dla majora Mümlera, [w:] „Skrzydlata Polska”, r. 1964, nr 40 (691).
– Michalski Krzysztof, Mieczysław Mümler, dostępny w internecie: http://niebieskaeskadra.pl/?control=8&id=2730, [dostęp: 12 listopada 2014 roku, godz. 18.47.]
– Niestrawski Mariusz, 3. pułk lotniczy w okresie dowodzenia ppłk. pil. Władysława Kalkusa, [w:] „Aeroplan”, r. 20013, nr 2 (101).
– Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w latach 1918-1939, Warszawa 1989.
– Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939 roku, Warszawa 1982.
– Zeszyt ewidencyjny majora pilota Mieczysława Mümlera, kopia w zbiorach autora.

dr Mariusz Niestrawski

Zdjęcie: Zdjęcie udostępnione rzez Autora.