Marseille Hans-Joachim

Hans-Joachim Marseille (1919-1942) niemiecki pilot myśliwski, Hauptmann Luftwaffe.

Urodził się 13 grudnia 1919 roku. Mimo, że wywodził się z rodziny wojskowej, a jego ojciec był oficerem piechoty, to on sam nie wykazywał zainteresowań armią, a wręcz miał awersję do spraw związanych z wojskiem. Wychowywany przez matkę, która mu na wszystko pozwalała wyrósł na lekkoducha, który miał problemy z utrzymaniem dyscypliny. Podejście to nie zmieniło się również po założeniu munduru.

Hans-Joachim Marseille swoją przygodę z poważnym lataniem zaczął od szkoły pilotów Lufthansy, a w listopadzie 1939 roku był już pilotem myśliwskim. Początek jego kariery przepadający na Bitwę o Wielką Brytanię nie był zbyt błyskotliwy. Uzyskał co prawda siedem zestrzeleń, ale i sam był cztery razy strącony. Cały czas miał problemy z dostosowaniem się do wojskowego drylu i z tego też powodu został zwolniony z 4 Staffel JG 52 przez Johanesa Steinhoffa. Kolejnym jego przystankiem w Luftwaffe był Jagdeschwader 27, z którym miał odnieść największe sukcesy. Eduard Neuman, który był teraz jego dowódcą, pozwalał mu na znacznie więcej podczas walk w Afryce. Pierwsze dni na Czarnym Lądzie skończyły się dla niego porażką w pojedynku z francuskim pilotem lecącym na maszynie Hurricane. Z czasem jego podejście do służby zaczęło się zmieniać, a i umiejętności stopniowo rosły. Był znany z poświęcania każdej możliwej chwili na szkolenie, które co ciekawe sam sobie opracował. Stosował dietę i ćwiczenia fizyczne mające poprawić jego wzrok i możliwości wytrzymywania przeciążeń podczas walki powietrznej. W atakach preferował samotne misje ze skrzydłowym znajdującym się w dużej odległości oraz intensywną walkę manewrową. Strzelał z niewielkiej odległości używając zaledwie kilku pocisków bez użycia celownika. Skutkowało to wystrzeleniem średnio zaledwie 15 naboi na każdy zestrzelony samolot. Chcąc zapewnić sobie przewagę w starciu z przeciwnikiem wlatywał z dużą prędkością we wrogą formację rozluźniając lub nawet rozbijając szyk i wyłapywał najłatwiejszego do zestrzelenia przeciwnika po czym powtarzał szybko całą procedurę, jeśli oczywiście była taka możliwość. Już 8 lutego 1942 roku wysforował się na czoło pilotów walczących w Afryce uzyskując 40 zestrzeleń. 22 lutego miał na koncie pół setki zwycięstw, a 5 czerwca liczba ta wzrosła do 75 sukcesów powietrznych. 17 czerwca uzyskał swoje 101 zestrzelenie co oznaczało dla niego wyjazd do Niemiec po odbiór odznaczenia. W samym tylko wrześniu 1942 roku uzyskał 61 zestrzeleń, a pierwszego tego miesiąca uzyskał 17 potwierdzonych zestrzeleń. Ten wynik poprawił tylko Emil Lang, ale swój wynik 18 samolotów uzyskał na froncie wschodnim i dyskusyjnym jest czy oba teatry można ze sobą porównywać. Walki w Afryce były dość specyficzne. Pogoda zazwyczaj był bardzo dobra więc ciężko było wykonać atak z zaskoczenia przy doskonałej widoczności. Dodatkowo przeciwnik często tworzył kręgi obronne, ale i na to Marseille znalazł sposób atakując je z zewnątrz i z dołu, dzięki czemu nie narażał się na ogień maszyny lecącej tuż za atakowanym samolotem.

Poza samodoskonaleniem kluczowym w jego sukcesach był sokoli wzrok i umiejętność operowania w trzech wymiarach w stopniu wręcz mistrzowskim. Hans-Joachim Marseille do perfekcji opanował również strzelanie z wyprzedzeniem, co pozwalało mu prowadzić ogień w każdej możliwej sytuacji. W sumie uzyskał on 158 zestrzeleń z czego 151 miało miejsce w Afryce. Wśród zgłoszonych samolotów było 101 P-40, 30 Hurricane’ów, 16 Spitfire’ów i cztery dwusilnikowe bombowce. Marseille zginął podczas lotu bojowego w którym awarii uległ silnik jego Messerschmitta. W kabinie pojawił się dym i w związku z tym próbował wyskoczyć ze spadochronem. Po odwróceniu samolotu na plecy co było standardowa procedurą wypadł na zewnątrz, ale uderzył głową o statecznik i nieprzytomny spadł na ziemię nie otworzywszy spadochronu.

Jednostki w których służył Hans-Joachim Marseille:

• Lehrgeschwader 2

• Jagdgeschwader 52

1. Jagdgeschwader 27

Odznaczenia:

• Krzyż Żelazny 2 klasy – 9 września 1940

• Krzyż Żelazny 1 klasy – 17 września 1940

• Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego – 22 lutego 1942

• Liście Dębu – 6 czerwca 1942

• Miecze – 18 czerwca 1942

• Diamenty – 3 września 1942

Bibliogrfia:
Trevor .J. Constable, Raymonf F. Toliver, Das waren die Deutschen Jagdfliegerass 1939-1945, Stuttgart 1968.
Mike Spick, Mysliwskie asy Luftwaffe, Warszawa 2004.
Philip Kaplan, Myśliwskie asy Luftwaffe, Warszawa 2008.

Zdjęcie: Bundesarchiv, Bild 146-2006-0122 / Hoffmann, Heinrich / CC-BY-SA

Krzysztof Kuska