W 44 Bazie Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach dowódca Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej kmdr pil. Jarosław Czerwonko pożegnał, żołnierzy II zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego EU IRINI.
Po pożegnaniu, żołnierze zmiany wylecieli samolotami C-130E i C-295M do bazy NATO Sigonella, gdzie po dwutygodniowej kwarantannie i przejęciu obowiązków, rozpoczną działania mandatowe w ramach trwającej misji Unii Europejskiej EUNAVFORMED. Wtedy do kraju powróci pierwsza zmiana PKW, która rozpoczęła działania w środkowej części Morza Śródziemnego w początku października ubiegłego roku. Po powrocie do kraju żołnierze I zmiany, zgodnie z obowiązującymi rozkazami w zakresie zwalczania koronawirusa SARS-CoV-2, odbędą kwarantannę.
II zmiana PKW przeszła certyfikację przeprowadzoną przez oficerów Dowództwa Operacyjnego w początku marca tego roku, w ramach ćwiczenia pk. Etna 19/I, którego celem była ocena zdolności do realizacji zadań, przewidzianych dla kontyngentu, w ramach misji. Od tej chwili zmiana pozostawała w gotowości do przemieszczenia na teatr działań.
* * *
W maju 2015 roku Rada Unii Europejskiej ustanowiła misję EUNAVFOR MED której celem było rozbijanie przemytu migrantów i handlu ludźmi w centralnej części Morza Śródziemnego. We wrześniu 2015 roku, dwa miesiące po oficjalnym rozpoczęciu, misja otrzymała nazwę Sophia. W drugiej połowie 2017 roku Dowódca Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej otrzymał zadanie sformowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego EU SOPHIA, który miał działać w ramach operacji wojskowej Unii Europejskiej. Bazą, sformowanego w styczniu 2018 roku, kontyngentu stała się baza NATO Sigonella, położona na Sycylii, 15 km na zachód od Katanii. 31 stycznia 2018 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wydał postanowienie o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii Europejskiej, a 12 lutego 2018 roku, na lotnisku 44 Bazy Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach odbyła się uroczystość pożegnania I zmiany PKW EU SOPHIA. Zadania PKW EU SOPHIA obejmowały działania zmierzające do ograniczenia nielegalnego przemytu ludzi i towarów do Europy oraz wspierania morskich sił bezpieczeństwa Libii w szkoleniu i realizacji działań na rzecz ograniczenia nielegalnej imigracji. 31 marca tego roku Rada Unii Europejskiej podjęła decyzję o zakończeniu operacji EUNAVFOR MED SOPHIA i rozpoczęciu z dniem 1 kwietnia 2020 roku operacji EUNAFOR MED IRINI (z gr. pokój). Tego samego dnia Prezydent RP wydał Postanowienie o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii Europejskiej na Morzu Śródziemnym EUNAFOR MED IRINI w okresie 1 kwietnia 2020 roku do 31 maja 2020 roku. Zgodnie z postanowieniem Prezydenta RP, PKW EU SOPHIA z dniem 1 kwietnia 2020 roku przejął zadania mandatowe operacji EUNAFOR MED IRINI, stając się I zmianą PKW EU IRINI. Głównym zadaniem misji jest wdrożenie embarga na broń ONZ, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2292, zapobieganie nielegalnemu wywozowi z Libii ropy naftowej oraz zapewnianie wsparcia w tworzeniu zdolności i szkoleniu libijskiej straży przybrzeżnej i marynarki wojennej, w zadaniach związanych z egzekwowaniem prawa na morzu. Celem operacji jest także zakłócanie modelu działalności sieci przemytu ludzi i handlu ludźmi, zgodnie z prawem międzynarodowym, w tym Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza, rezolucjami RB ONZ oraz międzynarodowym prawem praw człowieka. Siedzibą główną dowodzącego operacją pozostaje Rzym. Mandat operacji EUNAVFOR MED IRINI wyznaczony został do 31 marca 2021 r. z odnawialnym okresem jednego roku. Zadania te, w ramach PKW IRINI, realizowane są nadal z wykorzystaniem samolotu M28B 1R, a głównym związkiem taktycznych formującym kontyngent pozostaje BLMW.
Podstawowym środkiem PKW EU SOPHIA jest samolot patrolowo – rozpoznawczy M28B 1R Bryza z 44. Bazy Lotnictwa Morskiego. Od połowy kwietnia z bazy w Sigonelli operuje maszyna o numerze 1017, która uczestniczy w misji już po raz piąty. W trakcie działań PKW dostrzeżono potrzebę doposażenia samolotów biorących udział w misji w dodatkowe systemy: łączności satelitarnej SATCOM, automatycznej identyfikacji jednostek pływających AIS oraz dodatkowe radiostacje dla nawigatorów. Modernizację, w trakcie rotacji maszyn do kraju, na podstawie umowy zawartej przez Inspektorat Wsparcia, przeprowadził producent samolotu PZL Mielec.
Tekst i zdjęcie: kmdr ppor. Marcin Braszak