Ratomski Stanisław

Stanisław Ratomski (1896-1981), major pilot obserwator Wojska Polskiego.

Urodził się 4 grudnia 1896 roku w Prudach (wieś w pobliżu Baranowicz). Służbę w polskim lotnictwie zaczął od uczestnictwa w I kursie Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych w 1919 roku. Następnie jako porucznik obserwator został włączony w skład 3. eskadry lotniczej, uczestniczył w walkach wojny polsko-bolszewickiej, w tym w operacji warszawskiej i operacji niemeńskiej. W okresie od kwietnia do października 1920 roku z różnymi pilotami eskadry Ratomski wykonał 54 loty bojowe (rozpoznawcze, na bombardowania i łączności z oddziałami wojsk lądowych). Szczególnie odznaczył się w maju i na początku czerwca w lotach szturmowych przeciw oddziałom Armii Czerwonej. Po wojnie, w stopniu kapitana lotnictwa przydzielono go do 2. Pułku Lotniczego w Krakowie. W tym czasie przeszkolił się w pilotażu. W 1924 roku otrzymał awans na majora (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924). Od lipca 1924 do maja 1925 i od września 1926 do lipca 1928 roku major Ratomski był dowódcą II. dywizjonu lotniczego w krakowskim pułku. Później trafił do 5. Pułku Lotniczego w Lidzie, gdzie został dowódcą I. dywizjonu lotniczego. Natomiast od stycznia 1930 do lipca 1933 roku był organizatorem i dowódcą dywizjonu szkolnego w 5. Pułku Lotniczym w Lidzie. Później na kilka miesięcy opuścił Lidę, by w maju 1934 roku powrócić na stanowisko dowódcy dywizjonu szkolnego w 5. Pułku Lotniczym. W 1935 roku na łamach „Przeglądu Lotniczego” opublikował swoje wspomnienia z okresu służby w 3. eskadrze wywiadowczej. Zmarł 8 maja 1981 roku w Poznaniu.
Stanisław Ratomski to lotnik wykształcony już w niepodległej Polsce. Szkolił się na pierwszym kursie Oficerskiej Strony Obserwatorów Lotniczych. Później walczył w składzie jednej z najwaleczniejszych polskich eskadr – 3. eskadrze wywiadowczej. Odznaczył się podczas operacji kijowskiej i w czasie walk na Ukrainie. Brał udział w operacji warszawskiej i niemeńskiej. Po zakończonej wojnie zajmował stanowiska dowódcze średniego szczebla. Dowodził dywizjonem lotniczym w Krakowie, a później w Lidzie, a następnie dywizjonem szkolnym w Lidzie. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych był jednym z najstarszych stopniem oficerów w lidzkim pułku. Brak niestety informacji o dalszym przebiegu jego służby wojskowej.

Dodatki
Odznaczenia
– Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (nr 306);
– Krzyż Walecznych;
– Srebrny Krzyż Zasługi;
– Polowa Odznaka Obserwatora (nr 15).

Lista jednostek, w których Stanisław Kuźmiński służył lub dowodził i stanowisk, które pełnił
– 3. eskadra wywiadowcza;
– 2. Pułk Lotniczy – dowódca II. dywizjonu;
– 5. Pułk Lotniczy – dowódca I. dywizjonu, dowódca dywizjonu szkolnego.

Bibliografia
– Centralne Archiwum Wojskowe: Dowództwo Lotnictwa MSWojsk.
– Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.
– Pawlak Jerzy, Polskie eskadry w latach 1918-1939, Warszawa 1989.
– Ratomski Stanisław, Wspomnienia z pracy 3-ciej eskadry lotniczej, [w:] „Przegląd Lotniczy”, r. 1935, nr 3, s. 98-108.
– Rocznik oficerski 1923, Warszawa 1923.
-Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924.
– Rocznik oficerski 1928, Warszawa 1928.
– Rocznik oficerski 1932, Warszawa 1932.
– Wójcik Waldemar, Obserwatorzy z numerowaną „gapą”, [w:] „Gapa”, r. 2012, nr 2, s. 9-15.
– Wyszukiwarka miejsc spoczynku polskich lotników, hasło: Ratomski Stanisław, dostępny w internecie: http://niebieskaeskadra.pl/?control=8&id=4268; [dostęp: 26 października 2014 r.]
– Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, Warszawa 1978.
– Zieliński Józef, Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari 1919-1920, Warszawa-Toruń 2005.

dr Mariusz Niestrawski

Zdjęcie: „Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa”, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933, s. 146 via Autor