Klicze Józef

Józef Klicze (1898-1920), podchorąży obserwator Wojska Polskiego (pośmiertnie podporucznik obserwator).

Urodził się 10 marca 1898 roku we wsi Mchy w okolicach Śremu. Ukończył seminarium nauczycielskie w Pile. W styczniu 1917 roku został powołany do szeregów armii niemieckiej. Początkowo służył w 2. pułku artylerii lekkiej. Od kwietnia był nauczycielem pomocniczym w szkole reflektorów w Hanowerze. Po sześciu miesiącach wysłano go na front niemiecko-francuski, gdzie rozpoczął naukę pilotażu. W kwietniu 1918 roku uczył się w szkole lotniczej w Halberstadt. Dwa miesiące później odszedł na własną prośbę na kurs obserwatorów w Altenburgu. Wykształcenie obserwatorskie uzupełnił w Głównej Szkole Lotników Obserwatorów. W lutym 1919 roku został zwolniony z armii niemieckiej. Przez stosunkowo krótki czas pracował w charakterze praktykanta administracyjnego w starostwie w Środzie Wielkopolskiej. Od 1 maja 1919 roku był instruktorem w Szkole Obserwatorów na Stacji Lotniczej w Ławicy (wedle jednej z wersji Józef Klicze przed stanowiskiem instruktora także przeszedł kurs obserwatora w Ławicy). Stosunkowo szybko poprosił jednak o przeniesienie do oddziału bojowego. Został włączony w skład 3. wielkopolskiej eskadry lotniczej i na początku czerwca 1919 roku wraz z eskadrą wyruszył na wielkopolski Front Południowy (lotnisko Góra pod Jarocinem). W ostatniej dekadzie czerwca wraz z eskadrą znalazł się na froncie polsko-ukraińskim w Galicji Wschodniej. W drugiej połowie tego roku jego eskadra została przeniesiona na Front Litewsko-Białoruski i uczestniczyła w walkach z bolszewikami. Na wiosnę 1920 roku eskadra przyjęła nazwę 14. eskadry wywiadowczej. W tym czasie Klicze odznaczył się kilkukrotnie, bombardując nieprzyjacielskie stacje kolejowe, lotniska i pociągi pancerne. 14 maja 1920 roku pchor. obs. Józef Klicze wraz z sierż. pil. Władysławem Bartkowiakiem (samolot Halberstadt Cl.II) wyruszyli na swój ostatni lot. W rejonie Borysowa polski samolot oraz dwa osłaniające go myśliwce zostały zaatakowane przez trzy nieprzyjacielskie samoloty myśliwskie. Dwa z nich związały w walce maszyny osłony, a w tym czasie trzeci nieprzyjacielski samolot pilotowany przez Aleksieja Szyrinkina zaatakował Halberstadta. Wrogi pilot celną serią z karabinu maszynowego zabił Bartkowiaka i wywołał pożar samolotu. Klicze zginął w szczątkach rozbitej maszyny. Obaj lotnicy zostali z honorami pochowani przez lotników Armii Czerwonej. Obserwator został pośmiertnie awansowany na podporucznika.
Józef Klicze był jednym z nielicznych przeszkolonych obserwatorów, którzy zgłosili się do służby w autonomicznym wielkopolskim lotnictwie. Przez pewien czas Klicze przygotowywał w Ławicy strzelców płatowcowych do służby w charakterze obserwatora. Wkrótce jednak zdecydował się odejść do oddziału bojowego. W charakterze obserwatora latał nad wielkopolsko-niemiecką linią demarkacyjną, uczestniczył w ostatnich akordach wojny polsko-ukraińskiej, ale przede wszystkim służył w polskim lotnictwie w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Wielokrotnie odznaczał się w czasie lotów na bombardowanie i rozpoznanie (w tym fotograficzne). Z racji nieprzeciętnego doświadczenia powierzano mu także dowodzenie kluczem. Zginął po nierównej walce z trzema nieprzyjacielskimi samolotami myśliwskimi. Warto podkreślić, że jego oraz pilota (Władysława Bartkowiaka) przeciwnicy pochowali z pełnymi honorami, wedle kanonów pierwszej wojny światowej.

Dodatki:
Odznaczenia:
– Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (nr 8130, pośmiertnie);
– Polowa Odznaka Obserwatora (pośmiertnie).
Jednostki, w których Józef Klicze służył i stanowiska, które pełnił:
– 2. pułk artylerii lekkiej (Cesarstwo Niemieckie);
– Szkoła reflektorów w Hanowerze – nauczyciel pomocniczy (Cesarstwo Niemieckie);
– Szkoła Obserwatorów w Ławicy – instruktor;
– 3. wielkopolska eskadra lotnicza (14. eskadra wywiadowcza).

Bibliografia
Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933.
Łydżba Łukasz, Szkolnictwo lotnicze na Ławicy, [w:] Lotnictwo z Szachownicą, cz. I, r. 2005, nr 1, s. 25-27.
Zieliński Józef, Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari 1919-1920, Warszawa-Toruń 2005.

Mariusz Niestrawski

Jozef Klicze

Zdjęcie: „Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa”, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933, s. 308 via Autor.

Znalazłeś błąd? Masz jakieś ciekawe materiały? Chcesz się podzielić zdjęciami? Napisz do nas! redakcja ( at ) infolotnicze.pl

Więcej informacji na stronie głównej Milipedii