płk prof. dr hab. nawig. Jerzy Machura

W dniu 20 lutego 2017 roku, zmarł w szpitalu, w Warszawie płk prof. dr hab. nawig. Jerzy Machura, zasłużony oficer Lotnictwa Polskiego i członek Oddziału Warszawsko – Mazowieckiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP. Ś.p. płk płk prof. dr hab. nawig. Jerzy Machura urodził się 9 stycznia 1928 r. w Zagłębiu Dąbrowskim (m. Czeladź – Piaski) w rodzinie górniczej, był synem Józefa i Janiny z domu Chatlapa. Szkołę Powszechną ukończył w 1941 r. W latach 1942–1945 pracował jako robotnik w niemieckim sklepie z warzywami. Po wyzwoleniu uczęszczał do szkoły średniej w Sosnowcu i Katowicach. Świadectwo maturalne uzyskał w 1949 r. i jesienią został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, a jako maturzysta skierowany do Szkolnej Kompanii Oficerów Rezerwy w Ełku. Następnie został powołany do zawodowej służby wojskowej. 15 września 1950 r. został oficerem zawodowym WP i otrzymał skierowanie do 8 pułku piechoty w Hrubieszowie, gdzie przez prawie trzy miesiące był dowódcą plutonu rekrutów. W listopadzie 1950 r. na polecenie Departamentu Kadr MON zakończył służbę w 8. pp, w Hrubieszowie i przybył do Warszawy, gdzie został skierowany na przeszkolenie w Wojskach Lotniczych. W styczniu 1951r. rozpoczął szkolenie na rocznym Kursie Dowódczo-Sztabowym w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie. Program tego kursu obejmował ogólne zapoznanie z lotnictwem i pracą jego sztabów oraz bardziej szczegółowe z nawigacją, jej stroną teoretyczną i praktyczną w powietrzu. Jesienią 1951 r. został oficerem operacyjnym, początkowo w sztabie 2. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, a następnie w 7 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Krakowie, gdzie w praktyce zapoznawał się z lotnictwem i specyfiką tego rodzaju Sił Zbrojnych. W styczniu 1953 r. rozpoczął studia na rocznym Wyższym Kursie Doskonalenia Oficerów w Akademii Sztabu Generalnego WP (ASG WP) w Warszawie, w grupie lotników po raz pierwszy rozpoczynającej naukę w tej uczelni. Program kursu zakładał znaczne zwiększenie znajomości sztuki operacyjnej wojsk lądowych i lotnictwa oraz ich współdziałania. Wiele zajęć, a szczególnie ćwiczeń prowadzonych było wspólnie z grupą wojsk lądowych. Jesienią 1953 r., po zakończeniu kursu, rozpoczął pracę w Fakultecie Wojsk Lotniczych ASG WP na stanowisku asystenta–kierownika grupy słuchaczy I-go kursu Wojsk Lotniczych. Specjalizował się w zastosowaniu bojowym lotnictwa myśliwskiego w systemach obrony powietrznej. W trakcie pracy dydaktycznej kontynuował naukę w ASG WP, którą ukończył w 1956 r. razem z pierwszym kursem lotników w dziejach tej uczelni. Jesienią 1956 r. awansował na stanowisko starszego asystenta, a następnie na starszego wykładowcę, oraz został wyznaczony na kierownika rocznego kursu doskonalącego oficerów lotnictwa w ASG WP. Odbył kilkumiesięczną praktykę w sztabie 1. Korpusu OPL OK. Jesienią 1960 r. rozpoczął 3-letnie stacjonarne studia doktoranckie w Akademii Lotniczej w Monino, w pobliżu Moskwy. Wiosną 1963 r. zdał egzaminy doktoranckie, obronił rozprawę i otrzymał tytuł doktora nauk wojskowych. Po powrocie do kraju został wyznaczony na zastępcę szefa – kierownika katedry OPK, organizowanej w Wydziale Lotnictwa i OP w ASG WP. Po kilku latach ten kierunek studiów stał się przodującym w ASG WP i cieszył się uznaniem w Wojskach OPK. Kierunek znany był z nowatorskich rozwiązań dydaktycznych, osiągnięć w pracy naukowej i doktoryzacji wykładowców. W 1974 r. objął stanowisko szefa Katedry Lotnictwa Wydziału Lotnictwa i OP ASG WP. Wiosną 1975 r. zorganizował wspólnie z innymi pracownikami Katedry konferencję naukową, na której została przedstawiona propozycja zastosowania bojowego śmigłowców w operacjach Wojsk Lądowych z pokazami ostrego strzelania z rakiet, z uzbrojonych Mi-2 na poligonie w Zielonce koło Rembertowa. Opracowanie wyróżnione zostało II-gą nagrodą MON w 1975 r. W kolejnych latach personel naukowo-dydaktyczny Katedry wydał szereg nowych materiałów szkoleniowych i systematycznie unowocześniał proces dydaktyczny. Zorganizowane zostały kolejne konferencje naukowe na tematy: „Lotnicze wsparcie operacyjnych grup manewrowych Wojsk Lądowych”, „Udział lotnictwa we współczesnej OP wojsk lądowych”, „Dowodzenie lotnictwem we współczesnych operacjach” i inne. W 1982 r. po obronie rozprawy habilitacyjnej: „Działania Armii Lotniczej o składzie koalicyjnym” uzyskał habilitację. Również w tym samym roku Rada Państwa nadała Mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk wojskowych. W 1990 r. otrzymał od Prezydenta RP nominację na profesora zwyczajnego nauk wojskowych i objął stanowisko dziekana Wydziału Lotnictwa i OP w Akademii Obrony Narodowej (dawna ASGWP). Na tym stanowisku pracował niecałe 2 lata, dążąc do kontynuowania działalności dydaktycznej i naukowej ukształtowanej w ostatnim dziesięcioleciu, z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań merytorycznych i organizacyjnych. W połowie 1991 r., zgodnie z nowymi ustaleniami MON o zakończeniu służby wojskowej przez oficerów po ukończeniu 63 roku życia, zakończył ponad 40-letnią służbę w WP z tego 38 lat w ASG WP i AON. Natomiast kontynuował pracę naukowo-dydaktyczną, rozpoczął również działalność społeczną. W 1992 r. podjął pracę na stanowisku profesora w Wyższej Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, gdzie do 2003 r. był członkiem Senatu i zajmował się przede wszystkim pracą naukową i podnoszeniem kwalifikacji zawodowych kadry. Od 1995 r. był aktywnym członkiem Oddziału Warszawsko-Mazowieckiego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP. Od 21 listopada 2006 roku do 18 stycznia 2009 r. był wiceprezesem Oddziału ds. programowych, a od 19 stycznia 2009 r. do 16 listopada 2010 r. był prezesem Oddziału W-MSSLWRP. Członkostwo, oraz aktywny udział w działalności Stowarzyszenia pozwalało Mu pozostać aktywnym i utrzymywać kontakty z kolegami z którymi pracował przez wiele lat, a także był ich wykładowcą. Odznaczony miedzy innymi: Krzyżem Kawalerskim OOP, oraz Złotym Krzyżem Zasługi, a także szeregiem medali państwowych i resortowych. Otrzymał, nadany przez Radę Państwa, tytuł honorowy „Zasłużony Nauczyciel RP”, oraz nadany przez Ministra Oświaty i Wychowania „Medal Komisji Edukacji Narodowej”. W swojej karierze wypromował 26 doktorów nauk wojskowych, w większości oficerów Katedry Lotnictwa oraz był konsultantem przy przygotowaniu 3-ch rozpraw habilitacyjnych. Autor 2 książek, w tym „Kariera bojowa śmigłowców” i 35 artykułów. Mieszkał w Warszawie, był żonaty od 1959 r. – żona Marta z domu Naruszewicz. Interesował się współczesnym lotnictwem, literaturą piękną i motoryzacją.
Msza święta żałobna odbędzie się 27 lutego 2017 roku o godzinie 11.00 w Katedrze Polowej Wojska Polskiego przy ulicy Długiej w Warszawie, po której nastąpi odprowadzenie, z wojskową asystą honorową, do grobu na cmentarzu w miejscowości Radość, koło Warszawy. Niech Matka Boska Loretańska ma Go w Swojej opiece. Cześć Jego Pamięci!

Henryk Czyżyk